1, Phép đo các đại lượng vật lí.
a, Khái niệm.
Phép đo đại lượng vật lí là phép so sánh nó với đại lượng cùng loại được quy ước làm đơn vị.
Phép đo trực tiếp là phép so sánh trực tiếp thông qua dụng cụ đo.
Phép đo gián tiếp là phép xác định một đại lượng vật lí thông qua một công thức liên hệ với các đại lượng đo trực tiếp.
b, Đơn vị đo.
Đơn vị đo được dùng trong hệ đơn vị SI. Đây là hệ thống các đơn vị đo các đại lượng vật lí đã được quy định thống nhất áp dụng tại nhiều nước trên thế giới.
7 đơn vị cơ bản trong hệ SI:
- Độ dài: mét (m)
- Thời gian: giây (s)
- Nhiệt độ: kevin (K)
- Khối lượng:kilogam (kg)
- Cường độ dòng điện: ampe (A)
- Cường độ ánh sáng: canđêla (Cd)
- Lượng chất:mol (mol)
2, Sai số phép đo.
a, Các loại sai số
- Sai số hệ thống.
Sai số hệ thống là sai số do không đọc được sự chính xác phần lẻ trên dụng cụ (gọi là sai số dụng cụ ΔA’) hoặc điểm 0 ban đầu bị lệch.
Sai số dụng cụ ΔA’ thường được lấy bằng nửa hoặc một độ chia trên dụng cụ.
- Sai số ngẫu nhiên.
Sai số ngẫu nhiên chịu tác động của các yếu tố ngẫu nhiên bên ngoài do hạn chế về khả năng giác quan của con người.
b, Giá trị trung bình.
Khi đo nhiều lần một đại lượng A, giá trị trung bình được tính:
c, Các xác đinh sai số của phép đo:
Sai số tuyệt đối của mỗi lần đo = |giá trị trung bình – giá trị của mỗi lần đo|
Sai số ngẫu nhiên là sai số tuyệt đối trung bình của n lần đo:
Sai số tuyệt đối của phép đo = tổng sai số ngẫu nhiên + sai số dụng cụ.
d, Cách viết kết quả đo:
Kết quả đo viết dưới dạng:
ΔA được lấy đến hai chữ số.
e, Sai số tỉ đối.
Sai số tỉ đối của phép đo là tỉ số giữa sai số tuyệt đối và giá trị trung bình của đại lượng đo (tính bằng phần trăm)
f, Cách xác định sai số của phép đo gián tiếp.
Sai số tuyệt đối của một tổng hay một hiệu = tổng các sai số tuyệt đối của các số hạng.
Sai số tỉ đối của một tích hay thương = tổng sai số tỉ đối của các thừa số.
Hằng số phải lấy đến phần thập phân lẻ nhỏ hơn 1/10 tổng các sai số có mặt trong cùng công thức nếu trong công thức vật lí xác định các đại lượng đo gián tiếp có chứa các hằng số.
Nếu công thức xác định đại lượng đo gián tiếp phức tạp và dụng cụ đo trực tiếp có độ chính xác cao thì có thể bỏ qua sai số dụng cụ.