Ở bài viết này, chúng ta sẽ cùng Thầy Đinh Đức Hiền (giáo viên môn Sinh học tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI) đi tìm hiểu về “Cấu trúc các loại virut và sự nhân lên của virut trong tế bào chủ”.

I. Cấu trúc các loại virut

Virut là một thực thể (dạng sống), không có cấu trúc tế bào, chỉ biểu hiện các chức năng sống khi ở trong tế bào chủ

Cấu tạo chung gồm 2 thành phần chính:

• Lõi axit nucleotit (ADN,ARN)
• Vỏ capsid tạo ra bởi các protein (capsome)

II. Hình thái của virut

Hạt virut có 3 kiểu hình thái:

• Kiểu xoắn: Capsome xoắn theo chiều của axit nucleotit tạo ra hình que (virut khảm thuốc lá), hình cầu (virut viêm não Nhật Bản)
• Kiểu khối: gồm 20 mặt tam giác tạo ra cấu trúc khối, điển hình là virut bại liệt.
• Kiểu hỗn hợp: điển hình là virut thực khuẩn thể (phago)

III. Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ

1. Giai đoạn 1: Hấp phụ

Hấp phụ virut là quá trình làm cho virut bám vào được bề mặt của tế bào -> protein trên vỏ capsid hay glicoprotein đặc hiệu với thụ thể trên màng tế bào.

2. Giai đoạn 2: Xâm nhập

• Phago tiết ra lizozym làm thủng màng tế bào, bơi lõi axit nucleotit vào trong tế bào.
• Virut động vật chui cả vỏ và lõi vào trong và cởi bỏ lớp áo capsid

3. Giai đoạn 3: Sinh tổng hợp

Virut dùng các emzym vật chất, bộ máy của tế bào chủ để tổng hợp nên protein của chính nó, nhân đôi axit nucleotit vào trong tế bào.

4. Giai đoạn 4: Lắp ráp

Virut lắp ráp axit nucleotit và capsome.

5. Giai đoạn 5: Phóng thích

Virut nhân lên với số lượng lớn và phá vỡ tế bào chủ ra ngoài tạo nên chu trình tan.

IV. HIV/AIDS

+ HIV là virut gây ra bệnh AIDS, xâm nhiễm vào tế bào bạch cầu lympho T4.

+ AIDS là bệnh suy giảm miễn dịch mắc phải.

+ Các giai đoạn nhiễm HIV:

• Giai đoạn sơ nhiễm (cửa sổ)
• Giai đoạn không triệu chứng
• Giai đoạn AIDS

+ Con đường lây nhiễm HIV qua đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con.

Hy vọng với bài viết này sẽ giúp ích cho các em trong quá trình học môn Sinh học lớp 10.