TOPCLASS10 – GIẢI PHÁP HỌC TẬP TOÀN DIỆN DÀNH CHO 2K8

✅ Chuyển cấp nhẹ nhàng, chinh phục mọi bộ SGK - Bứt phá điểm 9,10

✅ Mô hình học tập 4 bước toàn diện: HỌC - LUYỆN - HỎI - KIỂM TRA

✅ Đội ngũ giáo viên luyện thi hàng đầu 16+ năm kinh nghiệm

✅ Dịch vụ hỗ trợ học tập đồng hành xuyên suốt quá trình học tập

1. Trạng thái tự nhiên và phương pháp điều chế iot

Trạng thái tự nhiên: Trong vỏ trái đất, hàm lượng iot (ở dạng hợp chất) là ít nhất so với các halogen. Trong nước biển, có tồn tại các hợp chất của iot tuy nhiên hàm lượng là rất ít, việc tách iot trực tiếp từ nước biển là vô cũng khó khăn, dù vậy, có một số loại rong tích góp iot trên các mô của chúng.

Ngoài ra, trong tuyến giáp của con người cũng có tồn tại iot với hàm lượng rất nhỏ, con người nếu thiếu iot sẽ bị bệnh bướu cố.

Phương pháp điều chế iot: Người ta có thể điều chế iot bằng phương pháp phơi khô rong biển, đốt thành tro, ngâm trong nước, gạn lấy dung dịch rồi đen cô cho đến khí phần lớn các muối clorua và sunfat lắng xuống, iot sẽ tồn tại trong dung dịch. Sau đó, cho dung dịch tác dụng với chất oxi hóa để oxi hóa I- thành Iot. Phương trình phản ứng: 

2. Tính chất và ứng dụng của iot

Iot là tinh thể màu đen tím có vẻ sáng kim loại (khi ở nhiệt độ thường).

Khi được đun nóng nhẹ ở áp suất khí quyển, iot biến thành hơi màu tím.

Khi làm lạnh hơi iot chuyển thành dạng tinh thể, không qua trạng thái lỏng. Hiện tượng này gọi là sự thăng hoa.

Khi cho vào nước iot ít tan trong nước, tạo ra dạng dung dịch được gọi là iot, tuy nhiên với các dung dịch hữu cơ như ancol etylic, xăng, benzen, clofom… iot tan nhiều trong các dung dịch này.
Khi nhỏ iot với hồ tinh bột, iot có màu xanh, vì vậy, iot được dùng làm thuốc thử để nhận biết hồ tinh bột, và ngược lại, hồ tinh bột được dung để nhận biết iot.

Iot oxi hóa được nhiều kim loại nhưng chỉ xảy ra phản ứng khi đun nóng hoặc có chất xúc tác, iot là một chất oxi hóa mạnh, nhưng kém brom.

3. Các hợp chất của iot

Hiđro iotua và axit iothiđric

Trong các hiđro halogenua, hiđro iotua (HI)  kém bền với nhiệt hơn cả. Ở  nhiệt độ 300 độ C, hiđro iotua bị phân hủy thành iot và hiđro với mức độ đáng kể: 

Hiđro iotuamạnh là một axi mạnh hơn cả axit clohiđric và axit bromhiđric, khi tan trong nước tạo thành dung dịch axit iothiđric.

Hiđro iotua có tính khử mạnh, mạnh hơn cả hiđro bromua. HI có thể khử axit sunfuric đặc, dưới đây là phương trình phản ứng: 

Các hợp chất khác

Iot tạo ra nhiều oxit và axit có oxit. Trong các hợp chất đó, iot có số oxi hóa dương.

Muối iotua là muối của axit iothiđric. Đa số muối iotua dễ tan trong nước, nhưng một số muối iotua không tan và có màu, ví dụ AgI màu vàng, PbI2  màu vàng.
Khi cho dung dịch muối iotua tác dụng với clo hoặc brom, ion iotua bị oxi hóa, dưới đây là phương trình phản ứng: