Trong kho tàng văn học dân gian đa dạng, nếu truyện cổ tích mang lại khát vọng của nhân dân về cuộc sống tốt đẹp, cái thiện chiến thắng cái ác thì truyện cười dân gian mang lại tiếng cười, sự giải trí cho những người lao động. Ở bài viết này, chúng ta sẽ cùng Thầy Phạm Hữu Cường (giáo viên môn Ngữ văn tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI) đi tìm hiểu hai bài truyện cười dân gian đó là bài “Tam đại con gà và Nhưng nó phải bằng hai mày”.

Mục lục

1. Tam đại con gà

2. Nhưng nó phải bằng hai mày

TOPCLASS 2024 - CHƯƠNG TRÌNH HỌC TOÀN DIỆN

NẮM CHẮC KIẾN THỨC LỚP 10 - BẤT CHẤP CHƯƠNG TRÌNH HỌC MỚI

• RÈN LUYỆN KỸ NĂNG TỰ HỌC - TƯ DUY GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
• ĐA DẠNG HÌNH THỨC HỌC - PHÙ HỢP MỌI NHU CẦU
• TOP THẦY CÔ DANH TIẾNG ĐỒNG HÀNH PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN KIẾN THỨC & KỸ NĂNG
• DỊCH VỤ HỖ TRỢ ĐỒNG HÀNH TRONG SUỐT QUÁ TRÌNH HỌC TẬP

Ưu đãi đặt chỗ sớm - Giảm đến 45%! Áp dụng cho PHHS đăng ký trong tháng này!

HỌC THỬ MIỄN PHÍ ĐĂNG KÝ NGAY

A. Tam đại con gà

I. Tiểu dẫn

1. Khái niệm truyện cười

• Tác phẩm tự sự dân gian ngắn
• Kết cấu rất chặt chẽ, kết thúc bất ngờ
• Kể về những sự việc xấu, trái tự nhiên trong cuộc sống
• Có tác dụng gây cười, nhằm mục đích giải trí, phê phán

2. Phân loại

• Truyện cười khôi hài
• Truyện cười trào phúng

II. Đọc hiểu

1. Tình huống khó xử của nhân vật thầy đồ

• Tình huống 1: gặp chữ “kê” thầy không đọc được, trò hỏi gấp: Thầy bảo học trò đọc khẽ (thận trọng, lo lắng) => Xin đài âm dương (thận trọng, mê tín) => bảo học trò đọc to (đắc chí)
• Tình huống 2: Bố của học trò hỏi thầy => Thầy còn giấu dốt, che đậy

=> Mâu thuẫn: Thầy càng ra sức che đậy thì bản chất dốt nát lại càng bị lộ => Tiếng cười trào phúng

2. Nguyên nhân gây cười

Nhân vật trong truyện học dốt nhưng lại làm thầy dạy học, dốt nhưng lại ngoan cố giấu dốt.

3. Ý nghĩa tiếng cười

• Chế giễu những kẻ dốt nát nhưng lại cho mình là giỏi
• Nhắc nhở, cảnh tình những cong người đang mang căn bệnh ấy trong đời sống hiện đại

4. Nghệ thuật

• Nghệ thuật tự bộc lộ
• Nghệ thuật tạo mâu thuẫn
• Nghệ thuật tạo tình huống
• Gỉai quyết bất ngờ, hợp lí

B. Nhưng nó phải bằng hai mày

I. Tiểu dẫn

1. Thể loại

Truyện cười trào phúng

2. Nội dung

Phê phán thói tham nhũng, hối lộ

II. Đọc hiểu

1. Trước khi xử kiện

Cải và Ngô lót tiền cho thầy lí trong đó Ngô lót gấp đôi Cải => Cải và Ngô với suy nghĩ và hành động tiêu cực đã tiếp tay cho quan lại ăn hối lộ

2. Khi xử kiện

• Thầy lí không hề điều tra, vội kết án Cải
• Cải ngạc nhiên, vội tìm cách kêu xét lại
• Ngô im lặng vì đã thắng kiện vì đã lót gấp đôi số tiền Cải lót cho thầy lí
• => Thầy lí xét lẽ phải bằng tiền hối lộ

3. Ý nghĩa câu chuyện

• Phê phán thói hư tật xấu
• Phê phán sức mạnh của đồng tiền chi phối xã hội

4. Nghệ thuật

• Tình huống bất ngờ
• Nghệ thuật chơi chữ độc đáo

Hy vọng với bài viết này sẽ giúp ích cho các em trong quá trình học môn văn lớp 10

Cải và Ngô