Soạn bài phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận (Ngữ văn 11): Bài học hôm nay sẽ giúp các bạn những cách phân tích và xác định yêu cầu của đề bài và cách lập dàn ý cho một bài viết. Mời các bạn cùng tham khảo bài dưới đây để chuẩn bị bài tốt hơn nhé!

Tham khảo thêm:

• Soạn bài Câu cá mùa thu
• Luyện tập thao tác lập luận phân tích lớp 11

1. Soạn bài phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận ( Phân tích đề)

Câu 1 (sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 trang 23):

– Đề 1 thuộc dạng đề có những định hướng cụ thể.

– Đề 2 và 3 là những dạng đề mở  và yêu cầu người viết phải tự tìm tòi và xác định được hướng triển khai.

Câu 2 (sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 trang 23): 

Vấn đề cần phải nghị luận:

– Đề 1: Việc chuẩn bị hành trang để vào thế kỷ mới.

– Đề 2: Tâm sự của Hồ Xuân Hương ở trong bài Tự tình II.

– Đề 3: Một vẻ đẹp của bài thơ Câu cá mùa thu của  nhà thơ Nguyễn Khuyến.

Câu 3 (sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 trang 23): 

Phạm vi và giới hạn của bài viết đó là:

– Đề 1: Dẫn chứng thuộc lĩnh vực đời sống và xã hội

– Đề 2: Dẫn chứng chủ yếu ở trong bài thơ Tự tình II của Hồ Xuân Hương

– Đề 3: Dẫn chứng chủ yếu ở trong bài thơ “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến

2. Cách lập dàn ý bài văn nghị luận

Để có thể lập dàn ý cho bài văn nghị luận các bạn cần phải làm theo các bước như sau:

1. Xác lập được luận điểm
2. Xác lập được luận cứ
3. Sắp xếp luận điểm và luận cứ

3. Soạn bài phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận (Luyện tập)

Phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận cho những đề bài sau:

Soạn bài phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận (Đề số 1)

Cảm nghĩ của em về giá trị hiện thực ở trong đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh” (Trích “Thượng kinh kí sự” của Lê Hữu Trác).

*Phân tích đề:

– Đây chính là dạng đề định hướng rõ về nội dung và thao tác nghị luận.

– Vấn đề cần nghị luận: Giá trị hiện thực  và sâu sắc của đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh

– Phương pháp: Sử dụng thao tác lập luận phân tích kết hợp cùng với nêu cảm nghĩ

– Phạm vi dẫn chứng: văn bản  Vào phủ chúa Trịnh la chủ yếu

*Lập dàn ý

a) Mở bài

Giới thiệu bài “Vào phủ chúa Trịnh” 

b) Thân bài

* Cuộc sống giàu sang, xa xỉ, rất thừa thãi và những lễ nghi rườm rà của chúa Trịnh:

– cây cối um tùm, chim hótt líu lo

– Đồ đạc nhân gian chưa bao giờ từng thấy. Toàn được son son và dát vàng

– Lầu son gác tía, rèm châu, hiên ngọc, xập vàng

– Đồ ăn toàn là những của ngon và vật lạ

– Quan lính, kẻ hầu và người hạ tấp nập…

– Phủ chúa uy nghi, xa xỉ hơn cả ở cung vua…

– Vào phủ chúa phải đi qua rất  nhiều cửa, qua nhiều dãy hành lang quanh co…

* Bức chân dung của thế tử Trịnh Cán

– Là một cậu bé 5, 6 tuổii

– Vây quanh cậu bé bao nhiêu là gấm vóc lụa là, vàng, ngọc, xập, nến, đèn, hương hoa, rồi màn trướng,…

– Người hầu hạ, cung tần, mỹ nữ, thái y đứng gần hoặc chực ở xa.

* Thái độ và dụ cảm của tác giả

– Dửng dưng trước cuộc sống giàu sang, xa hoa và thừa thãi của phủ chúa

– Phê phán về cuộc sống xa xỉ đó

– Việc khám bệnh cho thế tử Trịnh Cán thể hiện được sự tận tâm, nhân cách của một người thầy thuốc…

– Tác giả nhìn thấy trong sự xa hoa ở nơi phủ chúa có sự tàn tạ, lụi tàn…

c) Kết bài

– Nêu nhận xét của mình về giá trị trong đoạn trích

* Luận điểm

Có 2 luận điểm lớn:

• Cái mạnh của con người Việt Nam (2 luận cứ: thông minh, sự nhạy bén với cái mới)
• Cái yếu của con người Việt Nam (2 luận cứ: lỗ hổng về kiến thức, khả năng thực hành sáng tạo)

Soạn bài phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận (Đề số 2)

Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương qua hai bài thơ Nôm “Bánh trôi nước” và “Tự tình II”.

*Phân tích đề

– Vấn đề cần nghị luận: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của nhà thơ Hồ Xuân Hương

– Phương pháp: Sử dụng thao tác lập luận phân tích kết hợp cùng với bình luận

– Phạm vi dẫn chứng là những từ ngữ giản dị và thuần Việt, những câu thơ sáng tạo, thành ngữ, ca  dao ở trong hai bài thơ.

– Thao tác nghị luận chính là phân tích, cảm nghĩ và  khái quát.

*Lập dàn ý

a) Mở bài: Giới thiệu về bài thơ “Tự tình” hoặc “Bánh trôi nước” cùng  với tài năng của Hồ Xuân Hương

b) Thân bài: Tài năng sử dụng ngôn ngữ của nhà thơ Hồ Xuân Hương được thể hiện qua

– Sử dụng thơ Nôm một cách vô cùng nhuần nhuyễn

– Sử dụng các từ ngữ rất  thuần Việt:

    + Bánh trôi nước: Trầu hôi, quệt, vôi, xanh, lá, vôii, của, …

    + Tự tình II: Trống canh, dồn, trơ, xế, xiên, đâm toạc, và hòn…

– Sử dụng hình thức đảo trật tự từ ở trong câu: “Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám – Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn”

– Sử dụng những câu so sánh: Xanh như lá, bạc như vôi”

c) Kết bài: Nêu cảm nghĩ của mình về tác dụng của việc sử dụng những ngôn ngữ đó

* Luận điểm:

Có 2 luận điểm:

• Bi kịch duyên phận của nữ sĩ Hồ Xuân Hương (2 luận cứ: nỗi cô đơn; sự lỡ làng)
• Khát vọng sống (2 luận cứ đó là: sự phẫn uất; cam chịu cùng với hạnh phúc bị san sẻ)

Soạn bài phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận (Đề số 3)

Có 2 luận điểm (nội dung , nghệ thuật ) trong đó nội dung có 2 luận cứ, còn nghệ thuật có 3 luận cứ tùy thuộc vào vẻ đẹp của bài thơ mà học sinh lựa chọn.

Trên đây là toàn bộ nội dung bài phân tích đề lập dàn ý bài văn nghị luận ngắn gọn nhưng đầy đủ cho các em chuẩn bị bài thật tốt nhất trước khi lên lớp. Chúc các em học tốt môn Ngữ văn lớp 11!