Lý thuyết khái quát về nhóm oxi – Môn Hóa lớp 10

0

1. Nhóm oxi gồm những nguyên tố nào? Vị trí trong bảng tuần hoàn hóa học?

Nhóm oxi bao gồm các nguyên tố thuộc nhóm VIA  của bảng tuần hoàn như: oxi (O), lưu huỳnh (S),  selen (Se),  telu (Te) và poloni (Po).

Trong đó

  • Oxi chiếm khoảng 20% thể tích của không khí, là nguyên tố phổ biến nhất trên trái đất, chiếm 50% khối lượng vỏ trái đất và 60% khối lượng cơ thể người, 89% khối lượng nước.
  • Lưu huỳnh là nguyên tố có nhiều trong lòng đất. Không chỉ vậy, lưu huỳnh có trong thành phần dầu thô, khói núi lửa, cơ thể sống (dưới dạng cầu nối kép −S−S− liên kết các chuối protein với nhau).
  • Selen là chất bán dẫn rắn có màu nâu đỏ. Selen dẫn điện kém trong bóng tối và dẫn điện tốt khi được chiếu sáng.
  • Telu là chất rắn, màu xám, thuộc loại nguyên tố hiếm.
  • Poloni là nguyên tố kim loại, có tính phóng xạ.

2. Cấu tạo nguyên tử của các nguyên tố nhóm oxi

Giống nhau:

Các nguyên tử của các nguyên tố nhóm oxi có 6 electron ở lớp ngoài cùng:

  • Obitan có 2 electron và obitan p có electron (trong đó có 2  electron độc thân) Khi các nguyên tố nhóm oxi tham gia phản ứng với các nguyên tố có độ âm điện nhỏ hơn, nguyên tử của các nguyên tố này có khả năng thu vào 2 electron để có được cấu hình electron bền vững. Các nguyên tố trong nhóm oxi là những nguyên tố có tính oxi hóa, có thể tạo ra các hợp chất, trong đó có số oxi hóa -2.

Khác nhau:

  • Oxi: Nguyên tử nguyên tố O không có phân lớp d.
  • Các nguyên tử nguyên tố còn lại (S, Se, Te) có phân lớp d còn trống.
  • Các electron lớp ngoài cùng của nguyên tử S, Se, Te khi chúng bị kích thích có thể chuyển đến những obitan d trống để tạo ra lớp ngoài cùng có 4 hoặc 6 electron độc thân.

=> Khi tham gia phản ứng với các nguyên tố có độ âm điện lớn hơn, các nguyên tử của các nguyên tố S, Se, Te có thể tạo ra những hợp chất có liên kết cộng hóa trị, chúng có số oxi hóa +4 hoặc +6 trong đó.

3. Tính chất của nguyên tố nhóm oxi

Tính chất của đơn chất

Những nguyên tố trong nhóm oxi là các nguyên tố có tính phi kim mạnh (trừ nguyên tố Po), vì vậy chúng có tính oxi hóa mạnh nhưng yếu hơn những nguyên tố halogen cùng chu kỳ. Tính oxi hóa của các nguyên tố sẽ giảm dần từ oxi đến telu.

Tính chất của hợp chất

  • Các hợp chất hidroxit là những axit:
  • Các hợp chất với hidro là những chất khí có mùi khó chịu và độc hại, khi cho vào trong nước có tính axit yếu: 
  • Dưới đây là bảng tóm tắt cấu tạo nguyên tử và tính chất của các nguyên tố nhóm oxi: