Phân tích Số phận con người – Sô lô khốp đầy đủ, chi tiết. Số phận con người là truyện ngắn xuất sắc nhất của nhà văn Sô lô khốp viết về những con người bé nhỏ, những nạn nhân bất hạnh của chiến tranh. Các bạn hãy cùng tìm hiểu bài Phân tích Số phận con người dưới đây để thấy được cuộc sống đáng thương, đau khổ của những con người bị chiến tranh tước đoạt đi gia đình, hạnh phúc, hy vọng sống, đồng thời thấy được sức mạnh của tình yêu thương tha thiết là sợi dây gắn kết vô hình giữa con người với con người.

Tham khảo thêm:

• Tác giả Số phận con người – Sô lô khốp
• Mở bài Số phận con người hay
• Soạn văn 12 Số phận con người

I, Dàn ý phân tích Số phận con người

1, Mở bài:

– Nêu khái quát về tác giả Sô lô khốp: là một nhà văn lỗi lạc của nước Nga, ông được coi là một trong những nhà văn hàng đầu của chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa.

– Giới thiệu tác phẩm “Số phận con người”:  là tác phẩm tiêu biểu nhất cho phong cách sáng tác của Sô lô khốp, tác phẩm đã cho thấy tính cách kiên cường, mạnh mẽ và lòng nhân hậu cao cả của con người Nga, nghị lực phi thường ấy đã giúp họ vượt qua những khó khăn.

2, Thân bài:

a) Hoàn cảnh của Xô-cô-lốp và bé Vania sau chiến tranh:

Xô-cô-lốp là một người lính cách mạng đã từng trải qua hai cuộc chiến tranh lớn và phải chịu nhiều đau khổ:

• Chiến tranh đã cướp đi mọi thứ của Xô-cô-lốp: gia đình, người thân, quê hương, vợ và những đứa con. Trong sự đau khổ tận cùng ấy, anh dường như chẳng còn gì để mất.
• Anh trở thành một kẻ cô độc, bất hạnh sau chiến tranh: không nhà cửa, quê hương, không người thân thích, anh lang thang khắp nơi và sống nhờ nhà người bạn cũ ở Uriupinxco.
• Anh tìm một công việc lái xe để tự nuôi bản thân và uống rượu để quên đi những đau khổ trong quá khứ.

– Bé Vania: Em cũng là một nạn nhân bất hạnh của chiến tranh:

• Chỉ mới 5,6 tuổi, không nhà, không người thân “bố chết trận”, mẹ “bị đánh … tàu”

→ Em vô tình trở thành một đứa trẻ mồ côi vô gia cư do bom đạn chiến tranh gây ra.

• Trở thành một đứa trẻ sống lang thang đầu đường xó chợ, đói rách “ai cho …nấy” “bạ đâu…đó”

⇒ Sự tàn khốc của chiến tranh đã cướp đi tuổi thơ, cha mẹ của những đứa trẻ, biến chúng thành những kẻ lang thang, không chốn dung thân trong cuộc đời => chiến tranh thực sự đã gây ra quá nhiều đau khổ cho con người.

b) Sự thay đổi cuộc sống khi Xô-cô-lốp và bé Vania gặp nhau:

– Hoàn cảnh gặp gỡ: Tại một quán giải khát bên đường, nơi mà Xô-cô-lốp vẫn thường hay vào để uống rượu.

– Diễn biến tâm trạng của các nhân vật khi hai người nhận làm cha con:

• Xô-cô-lốp: Xúc động tới nghẹn ngào không nói thành lời khi nghe những lời Vania thủ thỉ “Bố yêu …gặp bố”.

⇒ Niềm hân hoan, nghẹn ngào trong lồng ngực của một người lính đã từng trải qua bao nhiêu mất mát, đau thương.

– Bé Vania: Khi được Xô-cô-lốp nhận làm con, cậu bé đã vui mừng khôn xiết “nhảy chồm …lái”

⇒ Niềm hạnh phúc, vui sướng của một đứa trẻ rất đỗi hồn nhiên, đáng yêu mà hết sức chân thành, cậu vui sướng tới độ “ríu tít …lái”.

⇒ Sự gắn bó khăng khít của Xô-cô-lốp và Vania là sự gắn bó của những con người mất mát sau chiến tranh. Đối với trẻ con, những mất mát kinh khủng ấy càng hằn sâu vào tâm hồn ngây thơ của chúng, để đến khi được yêu thương, chúng càng gắn bó, càng quyến luyến, càng trân trọng hơn.

c) Cuộc sống của hai cha con Xô-cô-lốp khi có nhau.

– Cuộc sống của Xô-cô-lốp từ khi có bé Vania thì trở lên khó khăn và vất vả hơn nhưng anh vẫn luôn yêu thương, chăm sóc thằng bé hết mực :

– Việc chăm sóc một đứa trẻ với người đàn ông như anh hết sức khó khăn nhưng Xô-cô-lốp vẫn luôn luôn cố gắng.

– Thể chất của anh trở lên yếu dần “quả tim …mặt mũi”.

– Nỗi ám ảnh việc mất người thân trong quá khứ vẫn luôn khiến anh day dứt, đau khổ hàng đêm “hầu như đêm …quá cố” nó khiến anh thức giấc “gối ướt …mắt”.

– Sức mạnh tinh thần to lớn từ tình yêu thương bao la, lòng nhân hậu và bản lĩnh kiên cường đã giúp anh vượt qua hết thảy.

⇒ Xô-cô-lốp và bé Vania là những con người tiêu biểu đại diện cho những nạn nhân bất hạnh của chiến tranh, đại diện cho toàn thể nhân dân Nga. Họ vừa kiên cường, dũng cảm lại giàu tình thương yêu. Nó cũng làm sống dậy một thời bi tráng, hào hùng trong lịch sử Liên Xô khi đấu tranh chống Phát xít Đức.

d) Thái độ của tác giả:

– Sự cảm thông, đồng cảm, xót thương trước những hoàn cảnh bất hạnh, những số phận con người cùng cực sau chiến tranh.

– Từ đó, nhà văn muốn nhắc nhở mọi người về sự phi nghĩa của chiến tranh, những hậu quả mà nó để lại và kêu gọi, nhắc nhở chúng ta cần có sự quan tâm, trách nhiệm đối với những số phận đau khổ, nhất là những đứa trẻ.

e) Kết luận chung:

– Nội dun tác phẩm: Kể về những con người Nga và số phận bất hạnh của họ sau chiến tranh, làm sống dậy vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất của những con người Nga trung dũng, kiên cường, giàu lòng nhân hậu, yêu thương và cũng làm sống dậy thời đại bi tráng, hào hùng vang dội trong lịch sử của Liên Xô khi chống phát xít Đức.

– Nét đặc sắc nghệ thuật:

• Giọng văn hết sức tự nhiên, chân thành, mộc mạc, giản dị.
• Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật vô cùng đặc sắc, miêu tả chân thực những con người đứng lên từ đau thương của chiến tranh, làm nổi bật tâm hồn và phẩm chất cao đẹp con người Nga cùng bản lĩnh và khát vọng vươn lên của họ.

3, Kết bài:

Nêu lên cảm nhận của bản thân về tác phẩm Số phận con người.

II, Sơ đồ tư duy phân tích Số phân con người

1. Sơ đồ tư duy tổng quát nội dung Số phân con người

2. Sơ đồ tư duy phân tích Số phận con người

3. Sơ đồ tư duy phân tích Số phận con người ( nhân vật)

III, Bài văn mẫu phân tích truyện ngắn “Số phân con người” hay nhất được chọn lọc

Sô-lô-khốp là một nhà văn lỗi lạc của nền văn học Nga, đặc biệt là sau sự thành công vang dội của bộ tiểu thuyết nổi tiếng “Sông Đông êm đềm”. Thế nhưng, không chỉ dừng lại ở đó, Sô-lô-khốp còn nổi tiếng với những tác phẩm truyện ngắn vô cùng đặc sắc khi viết về những con người Nga, tiêu biểu nhất là truyện ngắn “Số phận con người”. Tác phẩm là câu chuyện về số phận con người lao động của nước Nga sau chiến tranh với những vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất cao quý là tấm lòng vị tha, nhân hậu, kiên cường, dũng cảm đồng thời cũng là lời ca ngợi về thời đại bi tráng, hào hùng  của cả dân tộc nước Nga.

Năm 1939 chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra và kết thúc vào năm 1945 khi phe Phát xít Đức đầu hàng quân đội Đồng minh và Hồng quân Liên Xô. Thế nhưng, dù nó đã đi qua, kết thúc rồi, nó vẫn để lại những nỗi đau đớn khôn nguôi cho những con người ở lại. Chiến tranh hủy hoại không chỉ nhà cửa, ruộng vườn mà nó còn cướp đi cả những người thân yêu của biết bao gia đình, nó biến vô số những đứa trẻ trở thành kẻ mồ côi, lang thang khắp nơi. Và sau chiến tranh, những người lính Hồng quân được trở về với cuộc sống thường ngày, thoát khỏi hiểm họa của Phát xít, họ không phải đối mặt với súng đạn nhưng họ lại phải đối mặt với những khó khăn, những thách thức mới trong chính cuộc sống hằng ngày, nó thử thách ý chí và lòng nghị lực của họ. Và Xô-cô-lốp – nhân vật chính trong tác phẩm “Số phận con người” của nhà văn Sô-lô-khốp cũng chính là một người như vậy. Anh là một người lính, trở về từ mưa bom bão đạn trong chiến tranh và giờ đây, anh bắt đầu gây dựng lại cuộc sống thường ngày của mình bằng bản lĩnh bằng ý chí kiên cường của một người lính, trở về từ cái chết hồi sinh.

Nói về Xô-cô-lốp trước hết phải nói về hoàn cảnh của anh, anh là một người con, một người chồng và là một người cha. Anh cũng là một người lính chống Phát xít nhưng đồng thời cũng là một nạn nhân của thảm họa ấy. Anh là một người lính, tham gia, hoạt động và phục vụ trong Hồng quân Liên Xô, trong cuộc nội chiến ở đất nước này. Khi cuộc nội chiến qua đi, anh trở về quê hương nhưng tất cả người thân, cha mẹ, anh chị đã chẳng còn ai sống sót. Đây là nỗi đau đầu tiên trong đời mà Xô-cô-lốp trải qua, những tưởng, đó là nỗi đau đớn, sự mất mát lớn nhất mà anh phải chịu đựng, và đã vượt qua khi anh có gia đình, làm cha của 3 đứa trẻ. Tưởng rằng hạnh phúc sẽ đến với anh cho đến khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ và anh lại một lần nữa tham gia vào đội quân Hồng quân để ra chiến trường. Nhưng cuộc đời thật trớ trêu, nó chẳng thể nào cho anh được bình yên bởi khi nhập ngũ, anh đã bị thương tới hai lần rồi còn bị bọn Phát xít bắt làm tù binh. Nhờ lòng dũng cảm, kiên trì mà anh đã trốn thoát rồi chạy về phía Hồng quân, nhưng đến lúc ấy, anh mới biết tin vợ và hai người con gái của anh đã chết bởi bom đạn. Nỗi đau mất đi người thân lại một lần nữa xâm chiếm lấy tâm hồn anh, niềm hy vọng duy nhất và cuối cùng của anh là đứa con trai tài giỏi của anh. Nỗi buồn chưa nguôi ngoai được bao lâu thì đứa con trai– niềm hy vọng cuối cùng của anh bị bắn chết bởi một tay thiện xạ Đức. Cứ như vậy tất cả niềm hy vọng của anh trong phút chốc bỗng vỡ tung hết, anh thấy “trong người tôi như có cái gì đó vỡ tung ra“, chẳng còn chút ánh sáng, chẳng còn chút niềm tin nào le lói trong cuộc đời anh bởi anh “đã chôn trên đất người, đất Đức, niềm vui sướng và niềm hi vọng cuối cùng của tôi”. Chiến tranh đã cướp đi mọi thứ của anh quê hương, gia đình, cha mẹ, người thân, nhà cửa, nó biến anh trở thành một kẻ lang thang, cô độc. Không còn quê hương, không còn nhà cửa, không còn người thân thích, anh phiêu bạt khắp nơi với cuộc sống đơn độc cùng một trái tim kiệt quệ đau đớn rỉ máu. Anh đến ở nhờ nhà một người bạn ở U-riu-pin-xcơ, và ở đây anh bắt đầu cuộc sống của một kẻ cô độc. Xô-cô-lốp tìm một công việc để kiếm sống, cũng là để quên đi những nỗi đau đang giày xé trong tim và anh cũng không muốn trở thành một gánh nặng cho xã hội. Thế nhưng, một kẻ cô độc, đầy những vết thương chằng chịt ấy luôn phải tìm cách quên mình trong cuộc sống và rượu chính là thứ khiến cho Xô-cô-lốp có thể vơi đi phần nào nỗi buồn kia. Và có lẽ chỉ chút nữa thôi, anh đã tự biến mình thành gã nghiện rượu vì “quá say mê cái món nguy hại ấy”.

Có thể nói, Xô-cô-lốp là một trong những nạn nhân đau đớn, bất hạnh nhất của chiến tranh, không chỉ về mặt thể xác khi anh bị thương hai lần, khi anh bị tra tấn lúc trong tù mà còn ở mặt tâm hồn. Nó đã cướp đi của anh tất cả mọi thứ mà anh thương yêu!

Tuy nhiên, chiến tranh không chỉ gây lên những đau thương mất mát cho những người lính như Xô-cô-lốp nó còn gây lên cho những người khác nữa, đặc biệt là những đứa trẻ, chúng cũng vô tình trở thành nạn nhân của cuộc chiến ấy, và bé Vania trong tác phẩm chính là một nhân vật đại diện cho chúng.

Bé Vania có một cuộc sống bất hạnh, bi thương hơn bất cứ trẻ em nào khác, em phải chịu nỗi đau mất cả gia đình, người thân khi mới chỉ 5, 6 tuổi: Bố của cậu thì “chết ngoài mặt trận”, còn mẹ thì “bị bom chết trên tàu hỏa khi mẹ con cháu đang đi tàu”. Còn gì đau đớn, xót xa hơn khi phải tận mắt chứng kiến người mẹ thân yêu của mình bị giết chết bởi bom đạn, với người lớn đó còn là một nỗi đau quá lớn, huống chi là một đứa trẻ chưa hiểu chuyện gì như Vania. Chiến tranh đã biến Vania thành một đứa trẻ vô gia cư, lang thang khắp chốn, đói rách bần cùng, không nhà, không gia đình, không quê hương, không người thân thích “ai cho gì ăn nấy” rồi “bạ đâu ngủ đó”. Chiến tranh quá đỗi tàn khốc, ác liệt, bởi nó đã cướp đi bầu trời tuổi thơ, cướp đi cha mẹ, người thân của biết bao đứa trẻ, cướp đi cả tương lai phía trước của chúng nữa, rồi lại biến chúng thành những kẻ lang thang, đầu đường xó chợ, nay đây mai đó, khốn khổ vô cùng.

Chiến tranh thật sự đã gây ra quá nhiều mất mát, đau thương, đã làm biến đổi số phận của biết bao nhiêu con người mà Xô-cô-lốp và bé Vania là hai nhân vật đại diện cho những số phận mất mát, đau thương vì chiến tranh ấy. Và có lẽ, chính sự đau thương ấy đã khiến cho họ, hai con người xa lạ ấy đồng cảm mà đến bên nhau, để sưởi ấm, đem lại nhịp đập cho trái tim đã gần như kiệt quệ của Xô-cô-lốp.

Xô-cô-lốp và bé Vania gặp nhau trong một lần tình cờ và có lẽ đó chính là món quà mà Thượng Đế đã cố tình sắp đặt để dành cho những số phận đau thương trong cuộc đời ấy được tìm thấy và về bên nhau. Như mọi ngày, sau chuyến chạy xe cuối cùng, Xô-cô-lốp lại vào quán giải khát ven đường ấy để uống rượu và ở đó, qua tấm kính, lần đầu tiên anh nhìn thấy bé Vania trong tình trạng “rách bươm như xơ mướp” đang ngồi ở gần đó. Và mặc dầu, thằng bé có vẻ rách rưới, bẩn thỉu, nhem nhuốc “mặt mũi thì bê bết nước dưa hấu, lem luốc, bụi bặm, bẩm như ma lem, đầu tóc rối bù“, nhưng Xô-cô-lốp lại bị thu hút và ấn tượng bởi “cặp mắt – cứ như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm” của cậu bé. Và thế là trong lòng anh dâng lên một cảm xúc thật lạ, một niềm yêu thích lạ lùng với nó, anh đã bắt đầu thấy nhớ cậu bé, còn cố tình chạy thật nhanh để được gặp nó. Phải chăng, có một sự đồng điệu trong tâm hồn, có sự đồng cảm giữa những trái tim cô đơn, thiếu vắng sự yêu thương? Xô-cô-lốp đã mất đi cả gia đình, người thân, quê hương còn Vania lại mất đi cha mẹ của mình, hai trái tim chằng chịt vết thương, thiếu thốn hơi ấm, có lẽ chính điều đó đã khiến cho Xô-cô-lốp gần như ngay lập tức có cảm tình, đồng cảm và xót thương cho số phận của một đứa trẻ lang thang?

Và trái tim của anh đã chẳng thể chịu đựng được lâu hơn nữa,  ngày thứ tư khi nhìn thấy Vania  đang ngồi ở bậc thềm, hai bàn chân nhỏ xíu của cậu đung đưa, và trong như có vẻ đang rất đói, anh đã thò đầu ra ngoài cửa buồng lái và hét to tên của chú bé con ấy. Anh đưa nó lên xe của mình, hỏi han về cuộc sống của nó, lúc này anh mới biết nó mồ côi cả cha lẫn mẹ, nghe tới đây Xô-cô-lốp đã có một quyết định gần như ngay lập tức rằng anh phải trở thành cha của thằng bé. Anh đã không kìm được mà bật khóc, những giọt nước mắt nóng hổi lăn dài trên gương mặt cùng khổ đã từng trải của anh, và anh nghẹn ngào trả lời: “Ta là bố của con”. Đây là một quyết định nhanh gọn, không chút đắn đo, suy nghĩ, nó được quyết định bằng tất cả tình yêu thương, lòng thương xót và sự đồng cảm chân thành của một số phận bất hạnh, đầy những đau thương, mất mát với một số phận khác tương tự bản thân mình. Anh đã hành động bằng cả một trái tim của một con người tràn đầy tình yêu thương và có lẽ chính quyết định ấy đã làm thay đổi phần đời còn lại của anh theo một chiều hướng mới, tích cực và tràn đầy yêu thương hơn. 

Xô-cô-lốp đã nhận bé Vania làm con nuôi, sau cái quyết định bồng bột ấy, tâm trạng của anh, của cậu bé Vania hay của mọi người đều có những thay đổi, những biến chuyển mới, tươi sáng và màu sắc hơn giữa khoảng không gian u tối, buồn đau ngày trước. Và những biến chuyển ấy được bắt đầu từ Xô-cô-lốp.

Ngay từ lúc nhận bé Vania làm con nuôi trên buồng lái của chiếc xe cũ, anh dường như đã xúc động tới nghẹn ngào, những giọt nước mắt của anh lại càng thi nhau mà rơi xuống nóng hổi khi anh nghe những lời thủ thỉ, hồn nhiên của đứa con mới nhận: “Bố yêu của con ơi! Con biết mà! Con biết thế nào bố cũng tìm thấy con mà! Thế nào cũng tìm thấy mà! Con chờ mãi mong được gặp bố!”. Tiếng thủ thỉ ríu rít của chú chim non trong lòng đã khiến anh xúc động dâng trào “mắt tôi thì cứ mờ đi, cả người cũng run lên, hai bàn tay lẩy bẩy”. Có lẽ, đó là niềm xúc động vui sướng, niềm hạnh phúc nhất trong đời anh kể từ ngày anh mất đi niềm hy vọng cuối cùng của cuộc đời mình. Dâng lên trong lòng anh lúc này là niềm vui sướng khôn nguôi, là niềm hy vọng lại chợt bừng cháy thêm một lần nữa, cái mà anh tưởng đã chôn vùi ở đất Đức rồi. Và anh quyết định quay xe trở về nhà ngay mà không đến kho thóc nữa. Bởi giờ đây, trong trái tim đã chai sạn, đã chằng chịt những nỗi đau của anh được thổi bùng lên một tình yêu thương mới, niềm vui sướng nghẹn ngào dâng lên trong lồng ngực người lính già. Trở về căn nhà của hai người bạn, anh nhanh chóng giới thiệu đứa con nuôi mình mới nhận một cách hào hứng, phấn khởi và nhận được sự chia sẻ từ hai người bạn của mình. Qủa đúng là vậy, những trái tim cô đơn bao giờ cũng thấu hiểu và làm lan tỏa cái niềm vui sướng ấy ra khắp nơi. Còn với Xô-cô-lốp, sau bao nhiêu năm trời, hôm nay là lần đầu tiên anh được ngủ một giấc yên bình, với một niềm vui không lời nào tả xiết. Đêm hôm đó, anh đã không dám trở mình để cho Vania được ngủ yên không thức giấc,  thế rồi lại không nén được mà nhẹ nhàng ngồi dậy đánh diêm để ngắm nhìn đứa con mình ngủ. Có lẽ, niềm vui sướng hạnh phúc đã lan tỏa trong tâm hồn anh, khiến cho anh cảm thấy không biết liệu đây có là sự thật hay chỉ là một giấc mơ nữa. Vania có lẽ chính là món quà to lớn đã lấp đầy vào trái tim đã suy kiệt, đã bị chai sạn bấy lâu vì đau khổ của Xô-cô-lốp, khiến nó trở nên êm dịu hơn.

Có thể nói rằng, tình yêu thương và sự đồng cảm đã kéo những con người bất hạnh, kéo những trái tim cô đơn lại gần nhau hơn! Nó đã xoa dịu đi cả những vết thương hằn sâu  tưởng chừng như chẳng thể nào có thể lành lại được, xoa dịu cả những trái tim đã chai sạn nhất!

Nếu nói về sự thay đổi, biến chuyển thì chắc chắn không thể nào bỏ qua hành động, cảm xúc của bé Vania được. Chú bé là minh chứng cho việc dành tình yêu thương cho một đứa trẻ sẽ nhận được niềm vui sướng đến nhường nào!

Lúc Vania được Xô-cô-lốp nhận làm con, người ta đã thấy vô cùng bất ngờ khi cậu bé với dáng vẻ im lìm, lặng thinh, tư lự, ngại ngùng ấy lại đột nhiên “nhảy chồm lên cổ hôn vào má, vào môi, vào trán và như con chim chích, nó ríu rít líu lo vang rộn cả buồng lái“. Niềm vui của một đứa trẻ rất đỗi giản dị, hồn nhiên mà rất đỗi chân thành và đáng yêu đến thế! Dường như nó vui sướng, phấn khích đến tột cùng khi nhận ra người bố đi chiến tranh đã tìm được mình. Thế rồi, niềm vui ấy bất chợt lại biến thành sự nghẹn ngào, xúc động “nó áp sát người tôi, toàn thân cứ run lên như ngọn cỏ trước gió”. Phải chăng đó là sự run rẩy của một tâm hồn bé thơ, mỏng manh, yếu đuối giờ đây được bao bọc trong tình yêu to lớn của người cha, vậy nên mới xúc động và nghẹn ngào tới thế? Trẻ con chẳng cần điều gì cao sang, phú quý, điều mà chúng cần nhất có lẽ là tình yêu thương của cha mẹ, và giờ đây Vania đã nhận được cái điều mà nó mong mỏi từ bấy lâu. Chắc có lẽ vì vậy mà nó quyến luyến, nó quấn quýt người bố nuôi không rời, nó còn theo bố trên những chuyến xe chở hàng. Đến khi không được đi theo bố nữa, thì nó cứ khóc suốt từ sáng cho đến tối rồi chiều tối lại chuồn ra kho thóc tìm bố. Nó thường đợi bố ở đó đến khuya. Có lẽ nỗi sợ hãi, sự bất an trong lòng Vania vẫn còn quá lớn, khiến cậu bé không thể yên tâm rời xa người bố của mình dù là trong giây phút, vậy mới biết, chiến tranh đã gây ra cho con trẻ những mất mát, những đau thương tới nhường nào!

Sự gắn bó khăng khít của Xô-cô-lốp và bé Vania chính là sự gắn bó, gắn kết của những trái tim tổn thương, của những con người đau khổ, mất mát vì chiến tranh. Họ đến với nhau rất mộc mạc, rất giản dị, chẳng rềnh rang, hoa mỹ nhưng lại rất chân thành và gắn bó. Đối với một đứa trẻ như Vania mà nói những vết thương từ quá khứ sẽ còn hằn sâu, in dấu vào trong tâm hồn thơ ngây của nó, khiến nó luôn lo sợ, bất an và quyến luyến người bố của mình nhiều hơn bình thường, và chỉ có sự yêu thương mới có thể khiến trái tim cảm thấy ấm áp và khiến chúng cảm thấy an toàn hơn!

Người ta không chỉ nhận ra những thay đổi trong tâm trạng thật sâu sắc trong tâm hồn của cha con Xô-cô-lốp mà còn cả trong tâm hồn của ông bà chủ nhà nữa. Bởi khi Xô-cô-lốp dẫn bé Vania về và giới thiệu bé là con cuả anh, thì cả hai người dường như đã hiểu ngay câu chuyện nên cứ lăng xăng tíu tít. Và rồi khi nhìn thấy bộ dạng Vania “ăn ngấu nghiến” món súp bắp cải, bà đã bật khóc. Bà khóc vì vui mừng và vì xót thương cho số phận của hai con người ấy. Bà vui bởi cả Vania và Xô-cô-lốp cuối cùng cũng tìm được một nơi nương tựa cho bản thân mình, lại vừa xót thương cho số phận đau khổ của cả hai cha con. Bà còn cảm phục trước tấm lòng nhân hậu của Xô-cô-lốp, một tấm lòng rộng lượng và tràn đầy tình yêu thương. Thế nhưng, khi nhìn cha con họ, bà còn cảm thấy xót thương cho chính số phận của vợ chồng bà khi hai người không thể có được người con.

Đó là niềm cảm thương, niềm xúc động sâu sắc nhất của những con người đã từng trải qua đau khổ khi chứng kiến cuộc gặp gỡ của hai cha con Xô-cô-lốp. Đó cũng là sự đồng cảm, sự xót thương của chính tác giả dành cho những người có số phận bất hạnh, đau thương như Xô-cô-lốp, như Vania.

Liệu trong chúng ta có ai tự hỏi rằng cuộc sống sau này của hai bố con như thế nào không nhỉ? Liệu cuộc sống của Xô-cô-lốp liệu đã có những đổi thay chăng?

Và đúng là như vậy, cuộc sống của Xô-cô-lốp thay đổi rất nhiều sau khi nhận nuôi bé Vania. Nếu trước đây, anh chỉ phải nuôi một mình anh thì giờ đây, anh lại phải chăm lo, nuôi nấng một đứa trẻ nữa. Điều ấy lại càng khó khăn khi mà thể chất của anh dần trở lên yếu đi “quả tim của tôi đã rệu rã lắm rồi, đến phải thay pít-tông thôi… có khi tự nhiên nó nhói lên, thắt lại, và giữa ban ngày mà tối tăm mặt mũi“. Khó khăn lại chồng chất khó khăn, bởi việc chăm sóc một đứa trẻ không hề đơn giản một chút nào, cái ăn, cái mặc của nó đều đè lên vai của Xô-cô-lốp. Thế nhưng, anh chưa bao giờ than phiền dù chỉ một câu, chưa bao giờ ngừng cố gắng để cậu con trai của anh có được cuộc sống tốt hơn. Ấy vậy mà, cuộc sống không ngừng trêu đùa anh, không chỉ là những giấc mơ hàng ngày ám ảnh về người thân quá cố mà nay còn là sự mất việc, bị thu hồi bằng lái xe khi anh đâm phải một con bò, công việc cuối cùng nuôi sống hai cha con cũng không còn. Người cha già ấy vẫn từng chút gắng gượng vượt qua hết thảy những nỗi đau ấy, dù cho nó đã từng thấm sâu vào tâm hồn anh, khiến cho anh có một vết thương lòng sâu hoẳm ghê gớm. Mỗi ngày, anh đều cố gắng hơn không một tiếng thở dài cũng chẳng một lời than vãn để bé Vania có được một chỗ dựa vững chãi để lớn lên.

Tình yêu thương dạt dào đã cho anh thêm sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống, cùng với tấm lòng nhân hậu, bản lĩnh kiên cường và lòng dũng cảm là nguồn động lực to lớn nhất để Xô-cô-lốp cố gắng từng ngày.

Xô-cô-lốp và Vania là hai nhân vật đại diện tiêu biểu cho những số phận con người Nga sau chiến tranh. Họ mang số phận đau thương, bi thảm là thế, nhưng vẫn luôn kiên cường, dũng cảm và giàu lòng yêu thương người cùng cảnh ngộ. Họ là lớp những con người Nga với vẻ đẹp tâm hồn cao quý. Đồng thời, qua đó người ta cũng thấy được một thời đại bi tráng, hào hùng của Liên Xô trong công cuộc chống lại chủ nghĩa Phát xít.

Sô-lô-khốp đã viết lên một thiên tuyệt tác về số phận bất hạnh, đau thương của những con người nước Nga sau chiến tranh. Ở đó, người ta thấy được những sự cảm thông, niềm xót thương sâu sắc của ông trước những hoàn cảnh bi thương, những số phận con người cùng khổ mà chiến tranh để lại. Cũng từ số phận của họ, đặc biệt là số phận của bé Vania, nhà văn như muốn kêu gọi, nhắc nhở mọi người về sự quan tâm, về trách nhiệm của toàn xã hội đối với những đứa trẻ – chúng cần được quan tâm, chia sẻ, yêu thương và trân trọng hơn.

Về phần nghệ thuật, nhà văn Sô-lô-khốp đã sử dụng một giọng văn hết sức dung dị, mộc mạc, gần gũi, tự nhiên, với những từ ngữ chân thành, giàu sắc thái và tự thuật bằng lời của chính nhân vật. Ông cũng xây dựng thành công hình tượng nhân vật người chiến sĩ Hồng quân sau chiến tranh với những nỗi đau thương, mất mát và sự đứng dậy mạnh mẽ của họ. Ông đã làm nổi bật lên tinh thần quật cường, kiên trì, dũng cảm của những con người Nga đầy bản lĩnh với khát khao mạnh mẽ vươn lên làm chủ cuộc đời.

Tác phẩm “Số phận con người” đã cho chúng ta thấy được toàn cảnh về số phận của những người lao động của nước Nga sau chiến tranh. Họ là những con người bình thường với vẻ đẹp tâm hồn kiên cường, dũng cảm, giàu lòng nhân hậu và tình yêu thương đồng thời cũng làm dậy lên một thời đại hào hùng, bi tráng của dân tộc Nga. Truyện ngắn này là một thành tựu xuất sắc nhất của văn hào Sô-lô-khốp cũng như của nền văn học Nga.

 

Trên đây là bài phân tích “Số phận con người” đầy đủ chi tiết nhất, mong rằng qua bài viết này các bạn sẽ có thêm nhiều tư liệu tham khảo để củng cố kiến thức cũng như rèn luyện kỹ năng viết văn ngày một hay hơn. Ngoài ra, butbi đã tổng hợp một số tài liệu, văn mẫu, đề bài tập học tốt môn Văn THPT, các bạn có thể tải về miễn phí TẠI ĐÂY. Chúc các bạn học tốt!