Soạn bài Mùa lá rụng trong vườn – ngữ văn 12 – tập 2 hay nhất.Nội dung bài soạn dưới đây bao gồm đầy đủ các nội dung về tác giả,tác phẩm và trả lời tất cả các câu hỏi trong sgk một cách rành mạch giúp các bạn học sinh soạn bài và chuẩn bị bài ở nhà được hiệu quả nhất.

Tham khảo thêm:

• Soạn bài thực hành về hàm ý
• Soạn bài một người Hà Nội

1. Soạn bài Mùa lá rụng trong vườn phần tác giả

– Nhà văn Ma Văn Kháng tên khai sinh là Đinh Trọng Đoàn, ông sinh năm 1936.

– Quê gốc của ông ở phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội.

– Năm mười bốn tuổi, ông đã tham gia tổ chức thiếu sinh quân, rồi được cử đi học ở Khu học xá Việt Nam tại Trung Quốc.

– Vào năm 1964, sau khi tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm, ông lên dạy học ở tỉnh Lào Cao và bắt đầu viết văn.

– Năm 1976, ông lại chuyển về công tác tại Hà Nội, làm Phó Giám đốc  của Tổng biên tập Nhà xuất bản Lao động, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, Tổng biên tập tạp chí Văn học nước ngoài…

– Năm 1998, ông đã được trao tặng Giải thưởng Văn học ASEAN.

– Vào năm 2001, ông đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

– Một số tác phẩm tiêu biểu: Đồng bạc trắng hoa xòe (tiểu thuyết, năm 1979), Vùng biên ải (tiểu thuyết, năm 1983), Mùa lá rụng trong vườn (tiểu thuyết, năm 1985), Ngày đẹp trời (tập truyện ngắn, năm 1994)…

2. Soạn bài Mùa lá rụng trong vườn phần nội dung tác phẩm

a. Xuất xứ của tác phẩm:

– Tác phẩm mùa lá rụng trong vườn là cuốn tiểu thuyết được trao tặng Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1986.

– Văn bản trong SGK được trích từ chương 2 của tiểu thuyết.

b. Bố cục của tác phẩm:

Chia tác phẩm thành 3 phần: 

– Phần 1. Từ đầu cho đến “Còn em… bệnh đấy chị ơi”. Nội dung nói về chị Hoài trở về trong ngày ba mươi Tết.

– Phần 2. Tiếp theo cho đến “lần này rỗi rãi nó phải đi…”: Nói về thái độ của ông Bằng khi gặp lại con dâu.

– Phần 3. Phần còn lại: Lễ cúng Tất niên của gia đình ông Bằng.

c. Vài nét về tác phẩm

– Song hành với những sự đổi mới của đất nước, nền văn học Việt Nam trong thập niên tám mươi của thế kỉ XX đã có những chuyển động mạnh mẽ.

– Mùa lá rụng trong vườn là tác phẩm được ra đời trong giai đoạn xã hội đang chuyển mình xoá bỏ dần những mô hình kinh tế tập trung quan liêu, bao cấp để chuyển sang nền kinh tế thị trường. Tác phẩm thể hiện sự quan sát và những cảm nhận tinh tế của nhà văn đối với những biến động, những thay đổi trong tư tưởng và trong tâm lý của con người Việt Nam trong giai đoạn giao thời giữa mới và cũ với những mặt tích cực và những tiêu cực của nó. Chọn gia đình ông Bằng, một gia đình được coi là rất nề nếp, luôn giữ gia phong nay đã trở nên chao đảo trước những biến động của cuộc sống bên ngoài chi phối, nhà văn Ma Văn Kháng đã bày tỏ niềm lo âu sâu sắc trước những thay đổi về quan niệm sống và về sự đi xuống của các giá trị truyền thống.

d. Những giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm:

– Nội dung:

• Chủ đề của đoạn trích là viết về một cái Tết sum họp. Chị Hoài, dù hiện tại đã có một gia đình riêng và ít còn liên quan đến gia đình của người chồng đầu đã hi sinh trong chiến tranh nhưng chị vẫn luôn dành sự quan tâm sâu sắc đến những người thân trước đây. Sự xuất hiện của chị Hoài trong thời điểm này đã đem đến những chuyển biến quan trọng đối với mọi thành viên trong gia đình của ông Bằng.
• Nét đẹp tỏa rạng từ nhân vật chị Hoài là hai phẩm chất rất đáng để trân trọng: tình nghĩa và thuỷ chung. Mọi người trong gia đình của ông Bằng, tuy mỗi người mỗi tính cách khác nhau nhưng ai cũng nhận thấy và hết sức yêu quý chị ở cái tấm lòng nhân hậu.
• Những phẩm chất tốt đẹp của chị Hoài được thể hiện qua việc chị đột ngột trở về sum họp cùng với gia đình người chồng cũ trong buổi chiều cuối năm và dự buổi cơm cúng tất niên. Chị mang theo những món quà quê rất giản dị mà lại chứa chan những tình cảm chân thành.
• Điều quan trọng nhất là chị đã xuất hiện trong thời điểm mà gia đình bố chồng trước đây của chị đang có nhiều sự rạn vỡ, chính tấm lòng của chị và chính sự quan tâm của chị đã góp phần gắn kết mọi thành viên trong gia đình, giúp đánh thức tình cảm thiêng liêng về gia tộc.

– Nghệ thuật của tác phẩm:

Văn bản đã khắc họa rất thành công bầu không khí Tết cổ truyền của dân tộc. Một mặt, tác giả đã cho thấy được sự đổi thay của đất nước một mặt vẫn gợi lên những sự mất mát xót xa của con người trong chiến tranh và những nỗ lực cố gắng vượt thoát để xây dựng cuộc sống mới.

3. Tóm tắt tác phẩm:

Chiều 30 Tết, chị Hoài đã về thăm nhà ông Bằng. Chị là vợ của anh Tường liệt sĩ, con trai trưởng của ông. Dù chị đã đi bước nữa nhưng chị vẫn thường xuyên hỏi thăm gia đình ông. Các em trai, em dâu thấy chị Hoài về thăm đều rất vui vẻ và mừng rỡ. Chị Hoài về thăm nhà còn mang biết bao nhiêu là thứ quà quê, nào là gạo nếp tăng sản, nào là giò thủ, nào là bột sắn dây, và một gói hạt giống mướp hương. Chị em nói chuyện, hỏi thăm và rất mừng vui vì đã lâu ngày mới gặp gỡ. Ông Bằng từ trên gác xuống cầu thang thấy chị Hoài, cả hai cha con đều rất xúc động. Nhìn cảnh tượng ấy, Phượng nghẹn ngào, mắt ngấn lệ. Lý rất ý tứ mời ông Bằng khấn cho lễ cúng gia tiên được bắt đầu. Ông Bằng tóc bạc lầm rầm khấn. Chị Hoài đăm đắm ngước nhìn lên bàn thờ, rồi chị thế chân của ông cụ, hai tay nâng lên trước ngực. Mọi người vào mâm, với vẻ hân hoan khác thường.

4. Luyện tập:

Trả lời câu 1 – trang 88 – sgk – ngữ văn 12 – tập 2.

Nhân vật chị Hoài trong tác phẩm đã để lại cho các bạn những ấn tượng gì? Vì sao mọi người trong gia đình, với những tính cách rất khác nhau, nhưng tất cả mọi người  đều yêu quý chị Hoài?

– Những ấn tượng về nhân vật của chị Hoài:

• Một người phụ nữ nông dân đôn hậu và rất hiền lành: với vẻ ngoài mộc mạc (trạc năm mươi, cặp mắt đằm thắm, cái miệng tươi và gót chân nứt nẻ), thái độ xởi lởi vui vẻ, những lời nói tình cảm, ấm áp (hỏi han hết mọi người, chân thật kể chuyện của mình)…
• Một người phụ nữ sống giàu tình cảm, thủy chung: dù đã lập gia đình mới nhưng vẫn luôn quan tâm đến gia đình của chồng cũ, vẫn chia sẻ những buồn vui và ứng xử như dâu con trong nhà (thăm hỏi các em, thư từ với ông Bằng, thu xếp việc nhà về để an ủi ông Bằng, mang một làn đầy quà cho mọi người…)
• Là một người phụ nữ đảm đang, bản lĩnh và biết vượt lên số phận: xây dựng gia đình mới, luôn chăm chỉ làm ăn, làm chủ nhiệm hợp tác xã đan dệt thảm ngô…

– Mọi người trong gia đình đều rất yêu quý chị Hoài vì:

• Chị từng là dâu trưởng rất thùy mị nết na, tuy đã có gia đình mới nhưng chị vẫn luôn hết lòng quan tâm và chia sẻ vui buồn với gia đình ông Bằng như một người thân trong nhà.
• Chị chính là sợi dây kết nối những thế hệ trong gia đình ông Bằng, xóa nhòa đi khoảng cách mà nền kinh tế thị trường đã khiến cho tình cảm của gia đình ông trở nên nguội lạnh.

Trả lời câu 2 – trang 88 – sgk – ngữ văn 12 – tập 2.

Phân tích diễn biến tâm lí của hai nhân vật ông Bằng và chị Hoài trong cảnh gặp trước giờ cúng tất niên. Sự xúc động sâu sắc của hai người ấy có ý nghĩa gì?

* Ông Bằng:

– “Ông sững lại khi nhìn thấy Hoài, mặt thoáng một chút ngơ ngẩn. Rồi mắt ông chớp liên hồi, môi ông bật không thành tiếng, có cảm giác ông sắp khóc òa”.

– “Giọng ông Bằng bỗng khê đặc, khàn rè: Hoài đấy ư con?”

– Ông Bằng nén xúc động, rút khăn tay và chấm kẽ mắt: “Anh ấy và các cháu vẫn khỏe chứ con?”.

⇒ Qua đó bộc lộ được niềm vui mừng và xúc động không giấu giếm của ông khi gặp lại người đã từng là con dâu trưởng mà ông luôn luôn quý mến.

* Chị Hoài:

– “Gần như không chủ động được mình lao về phía ông Bằng, quên cả đôi dép, đôi chân to bản… kịp hãm lại khi còn cách ông già hai hàng gạch hoa”.

– Tiếng gọi của chị rất nghẹn ngào: “Ông!”

– Người phụ nữ đã thốt lên một tiếng như tiếng nấc.

⇒ Chị Hòa cũng rất vui sướng khi được gặp lại người bố chồng đáng kính.

* Sự xúc động của cả hai nhân vật cho thấy được tình cảm gia đình sâu nặng. Đó chính là tấm lòng của những con người giống như “trụ cột” nâng đỡ ngôi nhà.

Trả lời câu 3 – trang 88 – sgk – ngữ văn 12 – tập 2.

Khung cảnh ngày Tết và dòng tâm tư cùng với những lời khấn của ông Bằng trước bàn thờ gợi cho các bạn những cảm xúc và suy nghĩ gì về truyền thống văn hóa của dân tộc ta?

– Sự tưởng nhớ về ông bà, tổ tiên với tấm lòng thành kính và thiêng liêng.

– Dòng chảy truyền thống của gia đình được nối liền: giữa quá khứ và hiện tại, thế hệ trước và thế hệ sau.

– Bữa cơm tất niên ấm cúng cũng thể hiện được những truyền thống tốt đẹp và tình cảm đầm ấm của một nếp nhà.

BUTBI đã tổng hợp một vài tài liệu, văn mẫu, đề bài tập môn Văn 12 THPT, các bạn tải về nhé => TẠI ĐÂY. Chúc các bạn học tốt!