Những thông tin về những đứa trẻ tự tử trong thời gian vừa qua đã gây xôn xao dư luận rất nhiều. Những đứa trẻ “ăn chưa no, lo chưa tới” tại sao lại tự tử, để lại sau lưng của mình bao nhiêu hoài bão, khát vọng của tuổi trẻ và cả sự hối hận, day dứt của những người làm cha làm mẹ.

Người Việt Nam có một thói quen rất lạ đó là hay so sánh. So sánh công việc, tiền lương, so sánh nhà cửa, xe cộ… và đặc biệt là hay so sánh về con cái, cụm từ “con nhà người ta” có lẽ rất quen thuộc, quen thuộc đến nỗi tuổi thơ của ai cũng đã trải qua cảm giác bị đem ra so sánh với “con nhà người ta” và bản thân tôi cũng vậy, lúc nhỏ mẹ tôi hay đem tôi ra so sánh để nói rằng tôi kém cỏi hơn những đứa bạn cùng lứa, mỗi lúc bị so sánh bản thân cảm thấy rất buồn, nhưng rồi lại tiếp tục bị so sánh, và giờ tôi cũng từng đem con mình ra so sánh với những đứa trẻ cùng lứa cũng với cụm từ “con nhà người ta”. Là cha mẹ chúng ta hay áp đặt con cái theo ý kiến chủ quan của mình. So sánh con mình ốm hơn con nhà người ta sẽ bắt con mình ăn thật nhiều, mà bố mẹ không hiểu rằng chỉ cần con khỏe mạnh không đau ốm vặt là được, nếu mập quá con sẽ dễ mắc nhiều bệnh lý của tuổi nhỏ. Con không nhanh nhẹn, không hoạt ngôn thì bố mẹ sẽ ép con hoạt động nhiều, bắt nói nhiều làm theo những điều mà bố mẹ muốn, khả năng con chỉ mức học trung bình nhưng bố mẹ luôn muốn con phải nhất lớp, trẻ không làm theo sẽ bị phạt, hoặc bị đánh đòn. Điều đó rất dễ gây ra sự chán nản cho con cái, tạo sự mất tự tin hoặc sự chống đối trong hành vi của con trẻ.

Áp lực – Trầm cảm: Hai từ ấy có lẽ còn khá xa lạ với nhiều người và dường như chưa có khái niệm trong cuộc sống của người Việt, nhưng hầu như là ai dù già hay trẻ cũng đang trải qua trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Trẻ em đi học thì áp lực học hành, áp lực từ bố mẹ, từ bạn bè, từ thầy cô. Người lớn thì áp lực từ công việc, kinh tế gia đình, quan hệ xã hội, con cái… và mỗi người tự tạo áp lực cho mình bằng cách đi so sánh với gia đình người khác, dù xuất phát điểm của các gia đình không hề giống nhau. Và những đứa trẻ chính là những đối tượng được đưa ra so sánh nhiều nhất, làm sao cho bằng được “con nhà người ta” để rồi áp lực vô hình đè nặng lên vai những đứa trẻ, dù có cố gắng học đến thế nào thì cũng không thể bằng được con người ta, đứa trẻ đó sẽ rơi vào trầm cảm khi mọi cố gắng của mình không được bố mẹ, người thân  công nhận, nếu đứa trẻ yếu đuối trong nhận thức thì sẽ bị những thành phần xấu lôi kéo, hoặc tệ hơn nữa là tìm đến cái chết khi những đứa trẻ bị chỗ dựa tinh thần duy nhất của mình mất niềm tin.

Mỗi đứa trẻ được sinh ra là duy nhất, tùy theo từng hoàn cảnh, cũng như gien di truyền mà sẽ có những tố chất và sự phát triển khác nhau, không ai giống ai. Có đứa thích sách, thích nghe mẹ đọc sách kể chuyện. Có đứa có khả năng về cơ khí luôn sáng tạo ra những đồ chơi mới cho bản thân. Có đứa trẻ có thiên hướng về hội họa, cảm thụ được sắc màu. Có đứa có năng khiếu về âm nhạc, cảm thụ âm nhạc rất tốt. Có đứa hay chủ động chia sẻ đồ chơi với các bạn, có đứa thích quan sát mạnh về kỹ năng giao tiếp, có đứa thích cây cối thiên nhiên, cũng có những đứa thích về ăn uống, cảm nhận được hương vị rất tốt…., mỗi đứa trẻ sẽ có những thiên hướng riêng của chúng. Nếu bố mẹ chịu khó quan sát con của mình, và để con phát triển theo khả năng cũng như năng khiếu sở thích của con mình thì tương lai các em sẽ thành công không khác gì những đứa trẻ tài năng khác mà họ đã thấy. Nếu con thích học nhảy để thành Dancer mà bố mẹ bắt con trở thành bác sĩ thì sẽ tạo áp lực học hành cho con, nếu con không đạt được điều bố mẹ muốn thì bị bố mẹ trách mắng, tạo cho con sự mất tự tin vì sự yếu kém của bản thân và từ đó, con chẳng còn tự tin gì với bản thân, đến lúc trưởng thành thì con cũng chỉ là đứa “bất tài vô dụng” đúng như lời bố mẹ nói, thay vì để con phát triển theo hướng mạnh của bản thân thì bố mẹ lại phát triển theo hướng bố mẹ thích, để rồi cả con và bố mẹ đều chẳng bao giờ đạt được điều mình muốn trong cuộc sống.

Giáo dục của nước ta hiện nay cũng chưa phát huy được thế mạnh của từng học sinh, chương trình học tập hiện nay là phát triển con người toàn diện, nhưng điều đó là không thể và vô tình làm triệt tiêu toàn bộ sự phát triển thế mạnh của từng em vì cái gì cũng biết một chút mà không cái gì là hoàn thiện và nổi bật. Albert Einstein – Nhà vật lý nổi tiếng người Đức đã từng nói: “Mỗi con người đều là một thiên tài. Nhưng nếu bạn đánh giá con cá bằng khả năng leo cây, nó sẽ sống cả đời và nghĩ rằng mình thật ngu ngốc”. Và tôi hiểu rằng không nên áp đặt con theo ý muốn của tôi mà hãy để con phát triển theo đúng sở trường của con thì con sẽ tự tin và hòa nhập với bạn bè, cộng đồng xã hội, tương lai con cũng sẽ là một đứa trẻ thành công trong cuộc sống dù ở bất cứ ngành nghề nào.

Nguồn: Báo văn nghệ