1, Khái niệm, đồng phân, danh pháp của ankin

Khái niệm: Ankin có công thức tổng quát của dãy đồng đẳng là: C_nH_2n-2 (n$⩾$2). Ankin là hidrocacbon không no, mạch hở và trong phân tử có liên kết 3.

Đồng phân của ankin: Các chất từ C4 trở đi có đồng phân vị trí liên kết ba, từ C5 trở đi có đồng phân mạch C. Riêng C₂H₂ và C₃H₄ không có đồng phân ankin.

Danh pháp của ankin: 

• Danh pháp thường của ankin được gọi như sau: tên gốc ankyl liên kết với nguyên tử C của liên kết ba + axetilen
• Danh pháp thay thế của ankin được gọi như sau: số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + số chỉ vị trí liên kết ba + in

2, Các tính chất của ankin

Tính chất vật lí của ankin: Ankin nhẹ hơn nước và không sôi trong nước. Có nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy, có khối lượng riêng tăng dần theo chiều tăng của phân tử khối.

Tính chất hóa học của ankin: 

• Các phản ứng cộng của ankin:

C_nH_2n-2 + 2H₂  C_nH_{2n + 2} (điều kiện Ni, nhiệt độ)

C_nH_2n + 2Br₂  C_nH_2nBr₄

C_nH_2n-2+ 2HX  C_nH_2nX₂

• Phản ứng dime hóa và trime hóa

• Phản ứng thế bằng ion kim loại

Chú ý: Người ta dùng phản ứng thế ion kim loại để nhận biết ank – 1 – in với các hidrocacbon và các ankin khác. Bởi vì chỉ có các ank – 1 – in có phản ứng trên (tương tự như axetilen).

• Phản ứng oxi hóa của ankin

Ankin làm mất màu dung dịch thuốc tím giống anken. Ankin cháy trong không khí, tạo ta khí cacbonic, nước và nhiệt.

3, Điều chế và ứng dụng của ankin

Trong công nghiệp, người ta điều chế ankin từ metan:

Trong phòng thí nghiệm, người ta điều chế axetilne bằng cách cho CaC_{2 tác dụng với nước.} 

Anxetilen được dùng làm đèn xì để bàn, cắt kim loại, là nguyên liệu quan trọng để điều chế nhiều chất hữu cơ.