Phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt (Lưu Quang Vũ)- Ngữ văn 12

0

Phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt (Lưu Quang Vũ)- Ngữ văn 12. Hồn Trương Ba da hàng thịt là một tác phẩm kịch nổi tiếng làm lên tên tuổi của Lưu Quang Vũ. Tác phẩm là cuộc đối thoại căng thẳng, nảy lửa giữa hồn và xác về một cuộc sống thực sự có ý nghĩa. Trong bài viết này Butbi xin chia sẻ dàn ý phân tích chi tiết, sơ đồ tư duy và bài văn mẫu phân tích tác phẩm “Hồn Trương Ba da hàng thịt” hay nhất được chọn lọc để bạn đọc hiểu rõ hơn về ý nghĩa của tác phẩm này.

Phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt (Lưu Quang Vũ)- Ngữ văn 12
Phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt (Lưu Quang Vũ)- Ngữ văn 12

Tham khảo thêm:

I, Dàn ý phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt

1, Mở bài:

– Giới thiệu tác giả – nhà soạn kịch Lưu Quang Vũ và tác phẩm “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” :

+ Lưu Quang Vũ sinh năm 1948 và mất năm 1988 trong một vụ tai nạn giao thông, ông sinh ra ở Phú Thọ, là con trai của nhà viết kịch nổi tiếng Lưu Quang Thuận. Ông là một người nghệ sĩ tài năng với nhiều lĩnh vực: viết thơ, sáng tác truyện, viết kịch….

+ “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất đã làm lên tuổi của ông.

2, Thân bài 

a) Cuộc đối thoại căng thẳng giữa hồn Trương Ba và xác của anh hàng thịt

– Hồn Trương Ba:

  • Luôn cho rằng mình vẫn có một đời sống nguyên vẹn,thuần khiết trong sạch, thẳng thắn.
  • Xem cái xác chỉ là cái vỏ bên ngoài, âm u, đui mù, đầy những thứ dung tục không có ý nghĩa gì hết, không có tư tưởng cũng không có cảm xúc, nếu có thì chỉ là những thứ thấp kém. Hồn Trương Ba một mực phủ nhận vai trò của xác anh hàng thịt.
  • Thái độ thay đổi từ từ chối quả quyết, mạnh mẽ sang ấp úng rồi bịt tai lại, tuyệt vọng.

– Xác của anh hàng thịt:

  • Cho rằng hồn của Trương Ba không thể tách khỏi xác của anh, mọi việc làm, hành động của hồn Trương Ba đều chịu sự chi phối, điều khiển của xác anh hàng thịt.
  • Thái độ: từ giễu cợt sang quả quyết, mạnh mẽ, lấn át hồn Trương Ba và cuối cùng thắng thế.

– Kết quả: trong cuộc tranh cãi ấy phần thắng thuộc về xác của anh hàng thịt.

Cuộc đối thoại này thể hiện sự đấu tranh giữa phần con và phần người, giữa đạo đức và tội lỗi, giữa khát vọng và dục vọng.

b) Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và những thành viên trong gia đình

– Hồn Trương Ba: cho rằng mình vẫn có một đời sống riêng, vẫn còn nguyên vẹn, trong sạch và thẳng thắn.

– Những thành viên trong gia đình:

  • Vợ Trương Ba: đau đớn, khóc lóc, nhận ra Trương Ba đã không còn là Trương Ba của ngày xưa nữa, bà đau lòng thốt lên “ông đâu còn là ông”.
  • Cháu gái thì ghét bỏ, giận dữ, quyết liệt, phản đối nhất mực, cho rằng ông nội mình đã chết mà thay vào đó là một Trương Ba thô lỗ, vô cùng vụng về và phũ phàng.
  • Con dâu: cảm thông, chia sẻ và yêu thương ông nhưng vẫn thấy Trương Ba nay không còn là Trương Ba của trước đây nữa.

Mỗi người trong gia đình có thái độ khác nhau nhưng họ đều có điểm chung là thấy Trương Ba đã thay đổi, không còn nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn như trước kia nữa.

– Kết quả: Trương Ba vỡ lẽ, nhận ra sự thay đổi của chính bản thân mình và sự lấn át của phần xác đối với phần hồn trong ông.

Mâu thuẫn kịch dâng lên đến đỉnh điểm.

c) Cuộc đối thoại giữa Trương Ba với Đế Thích và quyết định cuối cùng của hồn Trương Ba.

– Sự giác ngộ về ý thức:

  • Con người ta sống cần phải có sự hòa hợp giữa thể xác và tâm hồn, cần được sống là chính mình và cần sống có ý nghĩa.
  • Không thể sống mà bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được: “Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”.
  • Hồn Trương Ba phàn nàn với Đế Thích rằng: “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết”.
  • Sự giác ngộ của hồn Trương Ba: “Không thể sống với bất cứ giá nào được. Có những cái giá quá đắt, không thể trả được tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa”.

– Hành động mang tính bước ngoặt của hồn Trương Ba:

  • Trả lại thân xác cho anh hàng thịt còn Trương Ba sẽ chết hẳn.
  • Phép thử của Đế Thích (cho hồn Trương Ba nhập vào xác cu Tị): Trương Ba đã từ chối và để cho cu Tị được sống còn mình thì chết.

Một quyết định đầy khó khăn nhưng hết sức đúng đắn, nó như một sự giải thoát, nhẹ nhõm.

Đoạn kết của vở kịch có ý nghĩa to lớn, nó có tác dụng thúc đẩy ý chí nhận thức của con người ta về cách sống để tránh làm tổn thương tâm hồn của mình, không hoán đổi thân xác hay sống nhờ gửi vào thân xác của người khác. Được sống làm người quý giá thật đấy nhưng được sống là đúng mình, sống trọn vẹn với những giá trị mình vốn có và theo đuổi nó còn quý giá hơn.

d) Đặc sắc nghệ thuật:

– Sử dụng cốt truyện dân gian để sáng tạo ra cốt truyện của vở kịch.

– Nghệ thuật tạo tình huống, tạo xung đột kịch hấp dẫn, lôi cuốn.

– Nghệ thuật diễn tả hành động nhân vật, dựng lời thoại một cách tài tình

– Đối thoại kịch đậm chất triết lí và giàu kịch tính.

– Độc thoại nội tâm sắc nét.

3, Kết bài

– Khái quát lại toàn bộ giá trị nội dung và nghệ thuật của vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”

– Nêu cảm nhận hoặc ý kiến riêng của mình về tác phẩm.


II, Sơ đồ tư duy phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt

1, Sơ đồ tư duy phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt tổng quát tác phẩm

Sơ đồ tư duy phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt tổng quát nội dung
Sơ đồ tư duy phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt tổng quát nội dung

2, Sơ đồ tư duy nội dung phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt

Sơ đồ tư duy nội dung phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt
Sơ đồ tư duy nội dung phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt

III, Bài văn mẫu phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt hay nhất được chọn lọc

Nhắc đến Lưu Quang Vũ là nhắc đến một nhà văn, nhà thơ nổi tiếng và một nhà soạn kịch tài hoa trong nền văn học hiện đại Việt Nam. Tài năng của ông bao trùm trên các lĩnh vực văn chương nghệ thuật, và trong mỗi một lĩnh vực, Lưu Quang Vũ lại để lại những dấu ấn đặc biệt và những thành tựu trải dài suốt hàng thế kỉ.

Trong đó, Lưu Quang Vũ đặc biệt được ghi nhận trong mảng viết kịch và vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” được xem là một trong những tác phẩm thành công nhất của ông. Vở kịch viết về cuộc xung đột căng thẳng, kịch tính giữa Hồn và Xác mà Lưu Quang Vũ đã mượn cốt truyện dân gian để xây dựng lên. Trương Ba là một người nông dân hiền lành, chăm chỉ, có học thức lại giỏi đánh cờ nhưng lại chết một cách oan uổng. Cái chết của Trương Ba chính do sự vô tâm, tắc trách của Nam Tào – một vị quan trên thiên đình. Sau đó, để sửa chữa lỗi lầm Nam Tào và Đế Thích đã cho Trương Ba sống lại bằng cách cho hồn ông nhập vào xác của anh hàng thịt vừa mới chết.

Nhưng không ngờ sự sửa chữa ấy lại dẫn tới một sai lầm nghiêm trọng hơn, Trương Ba đã rơi vào một bi kịch khi phải sống trong thân xác của anh hàng thịt – một con người hoàn toàn đối lập với mình. Sau cùng, Trương Ba đã lựa chọn cái chết hẳn cả về thể xác lẫn tâm hồn, trả lại thân xác vay mượn cho anh hàng thịt bởi vì ông muốn “tôi muốn được là tôi của toàn vẹn” bởi “sống thế này, còn khổ hơn là cái chết”.

Và từ đó, vĩnh viễn không còn cái vật quái gở, dị hợm mang tên “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” nữa”. Qua đó, vở kịch đã mang đến cho người đọc, người xen một thông điệp to lớn về cuộc sống: được sống làm người đã là quý giá, nhưng càng quý giá hơn khi ta được sống là chính mình, theo đuổi những giá trị, những đam mê mình mong muốn, sống một cách tự nhiên có sự hài hòa giữa tâm hồn và thể xác, như thế cuộc sống mới có ý nghĩa.

Với cốt truyện như trên, đoạn trích kịch trong sách giáo khoa xoay cuộc đối thoại nảy lửa, đầy kịch tính giữa hồn và xác. Nguyên nhân xuất phát từ việc hồn Trương Ba phải chịu sự lấn át mạnh mẽ của thể xác thô lỗ, chiều theo những nhu cầu cơ bản, tầm thường, dung tục mà khiến tâm hồn thanh cao của Trương Ba bị nhiễm độc, bị vấy bẩn, bị tha hóa. Hàng thịt bây giờ là cái bình để chứa đựng linh hồn của Trương Ba, hàng thịt đòi hỏi những nhu cầu về ăn uống như rượu thịt, tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi…và ngay cả đời sống vợ chồng mà Trương Ba cho là thô phàm, dung tục, thấp kém.

Trong khi hồn Trương Ba thì cố gắng chối bỏ, đề cao sự nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn của mình thì hàng thịt lại càng tỏ ra khinh khi, phỉ nhổ: “Nực cười thật! Khi ông phải tồn tại nhờ tôi, chiều theo những đòi hỏi của tôi, mà còn nhận là nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn!” Qua đó, Lưu Quang Vũ đã gửi đến cho người đọc những triết lí nhân sinh sâu sắc qua hai tấn bi kịch của cuộc đời Trương Ba.

Bi kịch thứ nhất của Trương Ba đó là bi kịch sống, sống một cuộc sống nương tựa, nhờ vả vào thân xác của người khác mà không được sống là chính mình. Nghịch cảnh éo le, trớ trêu, sự hoán đổi bất ngờ đã xáo trộn hiện thực. Trích kịch mở đầu với những lời kêu gào thống thiết của hồn Trương Ba: “Không! Không! Tôi không muốn sống như thế này mãi!”. Hồn Trương Ba đang độc thoại trước cảnh bế tắc, bất lực đầy u uẩn không lối thoát của hiện tại. Thân xác kềnh càng, bản tính cục cằn thô lỗ của anh hàng thịt đang dần dần lấn át đi tâm hồn nhân hậu, thanh cao, thuần khiết của chính ông.

Đau khổ, túng quẫn, dày vò không ngờ lại trở thành cuộc đời của Trương Ba. Sự hoán đổi quá chênh lệch, không một chút hòa hợp, linh hồn thanh cao, trong sạch gửi vào xác thân phàm tục, thô lỗ đã khiến cho ông muốn bứt mình thoát ra khỏi hiện tại dù chỉ là trong một khoảnh khắc: “Nếu cái hồn của ta có hình thù riêng nhỉ, để nó được tách khỏi cái xác này, dù chỉ là một lát!”

Trong sự chán nản tuyệt vọng, sự khát khao tách bạch trở nên tha thiết hơn bao giờ hết, tiếng kêu gào thống thiết đầy đau khổ kia chính là lời cầu cứu của một linh hồn khát khao được nguyên vẹn là mình. Và cũng trong giây phút đó, Hồn và Xác đã thực sự được tách ra, từ đây cuộc hội thoại nảy lửa giữa Hồn Trương Ba và Xác hàng thịt được bắt đầu.

Ta thấy trong cuộc đối thoại đặc biệt đó, Hồn Trương Ba đã bị coi thường, nhạo báng, thách thức và đôi lần bị đuối lí trước lời nói hùng hồn đầy lí lẽ của Xác hàng thịt. Lời thoại của Hồn Trương Ba vô cùng ít ỏi và tất cả đều xoay quanh việc bảo vệ sự trong sạch, thanh khiết của chính mình, đề cao tâm hồn cao thượng, lối sống nhân hậu, giản dị và lên án thân xác hàng thịt đã làm vấy bẩn, tha hóa ông. Trước những lời buộc tội của hồn Trương Ba, Xác hàng thịt không hề tỏ ra đuối lí mà ngược lại, còn ung dung, ngạo mạn và còn thách thức linh hồn.

Trước lời khinh miệt, chê bai thân xác vô hồn, đui mù “mày chỉ là xác thịt âm u đui mù…”, xác hàng thịt đã nghiễm nhiên, ung dung đáp lại: “Chính vì âm u đui mù mà tôi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả linh hồn cao khiết của ông đấy!” Ta thấy, mỗi lời của xác anh hàng thịt nói ra đều buộc hồn Trương Ba phải thừa nhận có sự tồn tại của thể xác, hơn nữa, chính ông còn đang bị thể xác mà mình khinh khi, xem thường kia trói buộc, điều khiển.

Hồn im lặng trong đau đớn và thừa nhận sự thắng thế của Xác, nhiều lần phải bất lực, ấp úng đáp lại rằng: “Im đi”, “Ta… ta… đã bảo mày im đi!”, “Ta không muốn nghe mày nữa!”,… Trong suốt cuộc đối thoại, Xác hàng thịt đã lần lượt kể lại những hành động, những việc làm, những thói quen tầm thường nhuốm màu phàm tục,  như “Khi ông đứng cạnh vợ tôi, tay chân run rẩy, hơi thở nóng rực, cổ nghẹn lại…”, hay “ông có nhớ hôm ông tát thằng con ông tóe máu mồm máu mũi không?” để cuối cùng Xác khẳng định một điều chắc nịch với Hồn Trương Ba rằng: “Nhưng tôi là cái hoàn cảnh mà ông buộc phải quy phục!”.

Thêm vào đó, Xác hàng thịt còn kể lể về những lí lẽ vô cùng thuyết phục như “những vị lắm chữ nhiều sach như các ông là hay vin vào cớ tâm hồn là quý, khuyên con người ta sống vì phần hồn, để rồi bỏ bê thân xác họ mãi khổ sở, nhếch nhác”, rồi lại kể về những “trò chơi tâm hồn” mà mình đã nhân nhượng với hồn Trương Ba. Cuộc đối thoại đi đến hồi kết, hồn Trương Ba thua cuộc trước những lí lẽ sắc sảo và phải quay về với xác hàng thịt.

Qua tấn bi kịch thứ nhất này, chúng ta thấy hình tượng Hồn Trương Ba và Xác hàng thịt chính là ẩn dụ cho hai lối sống đối lập, trái ngược nhau, một bên đại diện cho sự thanh cao, nhân hậu, thuần khiết, khát vọng sống trong sạch, một bên là sự tầm thường, dung tục. Đồng thời đó cũng là sự đấu tranh, đối thoại gay gắt trong một con người. Khi con người sống trong một thân xác tầm thường dung tục thì ắt sẽ bị nó ngự trị, chi phối. Ngược lại, nếu chỉ một mực chăm chút cho linh hồn mà xem thường thể xác thì thể xác cũng sẽ trở lên nhếch nhác, tầm thường.

Bi kịch thứ hai của Trương Ba đó là bi kịch bị người thân cự tuyệt, xa lánh. Có thể nói, đây mới là tấn bi kịch đau đớn nhất và sâu sắc nhất của Trương Ba. Ông tuyệt vọng, đau khổ không chỉ bởi sự thay đổi ngỡ ngàng đến nỗi không thể nhận ra chính mình mà còn bởi sự xa lánh, rời bỏ, cự tuyệt của người thân mình. Khoảng cách gia đình bắt đầu xa dần, những vết rạn nứt đã mơ hồ xuất hiện.

Từng nhớ, trong dòng văn học hiện thực phê phán của văn học Việt Nam, từng có một Chí Phèo bị người thân bỏ rơi ngay từ lúc nhỏ, bị Thị Nở coi thường, ngoe nguẩy cự tuyệt trên con đường hoàn lương trở về chính mình để rồi đi vào một hướng giải thoát mang tính chất đánh đổi đó chính là mạng sống, là cái chết. Hoàn cảnh của Trương Ba cũng tương tự như vậy khi vợ, cháu gái và cả con dâu lần lượt rời xa ông. Làm sao Trương Ba có thể thanh minh cho bản thân trong hoàn cảnh hiện tại? Làm sao ông có thể giải quyết sự mâu thuẫn gay gắt giữa hồn và xác đang ngự trị?

Tình thân bị đặt vào giữa bi kịch đầy nghiệt ngã, càng đẩy Trương Ba rơi sâu hơn vào bế tắc của chính mình. Người vợ, người đầu ấp tay gối với mình, người mà ông hết mực yêu thương cũng không hiểu được ông nữa: “Ông bây giờ còn biết đến ai nữa!”, bà còn đòi bỏ ông ra đi “để ông được thảnh thơi… với cô vợ người hàng thịt”, bà cũng nhận thấy rằng “Ông đâu còn là ông, đâu còn là ông Trương Ba làm vườn ngày xưa”… Mỗi lời nói ra của người vợ như một vết dao cứa sâu vào nỗi đau của Trương Ba. Ngay cả đứa cháu của ông – bé Gái cũng đã lên tiếng khước từ, phủ nhận, xa lánh, ghét bỏ ông “Tôi không phải là cháu của ông!”

Chính lời nói của một đứa trẻ ngây thơ, vô tội đã cáo buộc đanh thép, hùng hồn rằng “bàn tay giết lợn của ông làm gãy tiệt cái chồi non, chân ông to bè như cái xẻng, giẫm lên nát cả cây sâm quý mới ươm”, rồi ông còn “làm gãy cả nan, rách cả giấy, hỏng cả cái diều đẹp mà cu Tị rất quý”…Nó xua đuổi ông như đuổi một tên ác quỷ, một tên hung thần, một tên dị hợm đáng ghét, nó gọi ông bằng những danh xưng xấu xa, bằng lão đồ tể.

Cuối cùng, đến cả người con dâu mà ông tin tưởng nhất cũng đã tỏ ra nghi ngờ, không nhận ra ông: “mỗi ngày con thấy thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả cứ như lệch lạc, nhòa mờ dần đi, đến nỗi có lúc chính con cũng không nhận ra thầy nữa”. Chị vẫn luôn tự nhủ rằng mình phải kính trọng, phải yêu thương, phải cảm thông, chia sẻ với người bố chồng bất hạnh nhưng hiện thực giờ đây là cửa nhà tan hoang, là sự rối bời, là nỗi đau khổ của từng người từng người một, cuối cùng chị vẫn phải nói ra những lời đau lòng “nhưng thầy ơi, làm sao, làm sao giữ được thầy ở lại, hiền hậu, vui vẻ, tốt lành như thầy của chúng con xưa kia?”

Bây giờ đây, Trương Ba đã hoàn toàn tuyệt vọng, mọi thứ trong ông đều đã sụp đổ, ông không còn chút niềm tin nào để bấu víu, cũng chẳng còn thiết tha gì mạng sống đã làm khổ chính mình và hành hạ những người thân yêu. Bi kịch nhường ấy là quá đủ rồi. Nỗi đau này còn phải tiếp tục, còn phải chịu đựng cho đến bao giờ, Trương Ba “mặt lặng ngắt như tảng đá”, ông luôn chối bỏ, nghi ngờ và chịu sự ép vế nay đã phải hoàn toàn thừa nhận sự thắng thế của thân xác. Bi kịch bị những người thân yêu cự tuyệt đã giúp ông có những suy nghĩ dứt khoát, những hành động quyết liệt nhất để tìm ra con đường giải thoát, tự cứu lấy mình. Cuối cùng, ông đã xin với Đế Thích được chết hẳn, bởi ông không thể sống mà  “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo” được.

Sở dĩ Trương Ba nhất quyết từ chối cơ hội sống cuối cùng mà Đế Thích ban cho, đó là nhập hồn vào xác Cu Tị vừa mới chết là bởi vì ông không muốn bi kịch xảy ra một lần nữa. Làm sao ông có thể sống một cách bình thường, làm sao ông có thể dung hòa được khi bên ngoài và bên trong hoàn toàn trái ngược?

Tâm hồn của Trương Ba là một tâm hồn mang những suy nghĩ, đức tính hoàn toàn khác so với thân xác đang trú ngụ kia. Sẽ chẳng có một lối thoát hay một cứu cánh nào vẹn toàn cả bởi “trẻ con phải ra trẻ con, người lớn phải ra người lớn”. Đế Thích lại có quan niệm cuộc sống khác với Trương Ba, Đế Thích cho rằng sống chỉ đơn giản là không chết, chẳng cần phải vẹn toàn, chẳng cần phải ý nghĩa cũng chẳng phải như mong muốn gì cả “tôi đâu có được sống theo những điều tôi nghĩ bên trong”, hơn nữa “dưới đất, trên trời đều thế cả, nữa là ông”.

Cái chết hẳn của Trương Ba chính là cuộc hồi sinh ngắn ngủi trong lòng của những người thân, khi người chồng, người cha và người ông kính yêu, hiền lành, nhân hậu khi xưa đã quay trở về. Từ bỏ cuộc sống giả tạo, mệt mỏi, đau khổ Hồn Trương Ba quay trở về với nếp nhà hiền hậu ban đầu, với cuộc sống của chính mình, với những thứ quen thuộc nhất là bậc cửa ở nhà, ánh lửa, cầu ao, cơi trầu, là con dao…

Trương Ba đã nói một câu hết sức bình thường mà lại súc tích và vô cùng thấm thía cảm động rằng: “Không phải mượn thân ai cả, tôi vẫn ở đây, trong vườn cây nhà ta, trong những điều tốt lành của cuộc đời, trong mỗi trái cây cái Gái nâng niu…”

Vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” có nhiều nét nghệ thuật nổi trội và đã gặt hái được nhiều thành công rực rỡ trong những buổi công diễn sân khấu kịch. Từ cốt truyện dân gian xưa, Lưu Quang Vũ đã lồng ghép vào những triết lí nhân sinh quý giá, sâu sắc về cuộc sống, cách sống của mỗi con người. Đặc biệt, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật chân thực, sắc nét, xúc động và gay cấn kịch tính qua các màn độc thoại, đối thoại đã tạo nên chiều sâu tư tưởng cho tác phẩm.

Tóm lại, thông qua đoạn trích kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”,  nhà nghệ sĩ tài ba Lưu Quang Vũ đã khắc họa một cuộc đối thoại đầy sinh động giữa Hồn và Xác để từ đó đi đến một kết luận về một cuộc sống thực sự có ý nghĩa đó là một cuộc sống mà thể xác và tâm hồn có sự dung hòa hợp lí. Và trong bất kì hoàn cảnh nào, con người ta cũng phải biết đấu tranh vươn lên để đi tìm những giá trị chân thiện mỹ, biết tự hoàn thiện bản thân mình trên mọi phương diện chính là thông điệp nhân sinh sâu sắc quý giá mà vở kịch mang lại.

Như vậy, Butbi đã giúp các bạn phân tích Hồn Trương Ba da hàng thịt,  mong rằng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình ôn luyện, học tập và có thêm những ý tưởng hay cho bài viết của mình. Ngoài ra, chúng tôi đã tổng hợp tài liệu, văn mẫu, học tốt môn Văn THPT, các bạn có thể tải về miễn phí TẠI ĐÂY. Chúc các bạn học tốt nhé!