Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh ngữ văn 12 | Dàn ý, sơ đồ tư duy

0

Phân tích Sóng của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh (soạn văn 12) để thấy được khát vọng tình yêu vĩnh cửu, bất diệt của người con gái khi yêu. Trong bài viết này Butbi chia sẻ cho các bạn dàn ý phân tích chi tiết bài Sóng kèm bài văn mẫu phân tích hay nhất được chọn lọc, mời các bạn cùng tham khảo.

KHÓA ÔN CHUYÊN ĐỀ THI TỐT NGHIỆP THPT

NHANH CHÓNG LẤP LỖ HỔNG KIẾN THỨC - TỰ TIN NHẬP CUỘC ĐƯỜNG ĐUA ĐẠI HỌC

✅ Hệ thống hóa kiến thức trọng tâm theo từng chuyên đề thi tốt nghiệp THPT

✅ Cung cấp các phương pháp làm bài hiệu quả theo từng chuyên đề THPT

✅ Lưu ý các lỗi sai thường gặp và tips, mẹo gia tăng tốc độ làm bài

✅ Đầy đủ các môn Toán - Lí - Hóa - Anh - Văn - Sinh - Sử - Địa - GDCD

✅ Học phí chỉ 50K/chuyên đề

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh ngữ văn 12 | Dàn ý, sơ đồ tư duy
Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh ngữ văn 12 | Dàn ý, sơ đồ tư duy

Tham khảo thêm:

1. Dàn ý phân tích Sóng – Xuân Quỳnh

A. Mở bài

– Giới thiệu sơ lược về tác giả – nhà thơ Xuân Quỳnh: là một nữ thi sĩ tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ Việt Nam thời kì chống Mĩ cứu nước. Bà là một nhà thơ của tình thương, lòng trắc ẩn và hồn thơ đầy nữ tính.

– Giới thiệu bài thơ Sóng: Được sáng tác năm 1967, in trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”, viết về đề tài tình yêu, thể hiện niềm khát khao có được hạnh phúc trong tình yêu, là bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ giàu chất nữ tính của Xuân Quỳnh.

B. Thân bài

a) Nhận thức về quy luật, bản chất tình yêu qua hình tượng sóng

Khổ 1:

– Sử dụng nghệ thuật tương phản qua những hình ảnh: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ” của sóng, từ đó khái quát trạng thái đối lập và gợi liên tưởng đến tâm lý, cảm xúc của người phụ nữ khi yêu (khi mãnh liệt khi lại dịu dàng, đằm thắm).

– Nghệ thuật nhân hóa với hình ảnh: “sông không hiểu” được mình, vì vậy “sóng” muốn tìm đến không gian rộng lớn hơn, hành trình của sóng chính là hành trình khám phá chính bản thân mình, là khát khao vươn tới những  giá trị tuyệt đích trong tình yêu của người phụ nữ.

Khổ 2:

– Từ câu thơ “Ôi con sóng… và ngày sau vẫn thế”: 

  • Thán từ “ôi” thể hiện nỗi lòng thổn thức của trái tim khi đang yêu.
  • “ngày xưa” – “ngày nay”: nghệ thuật đối lập làm tăng thêm sức đang yêu của sóng.

Thể hiện rằng dù trong quá khứ hay hiện tại thì sóng vẫn luôn dạt dào, sôi nổi, đầy khát vọng. Đó cũng chính là khát vọng và sự mãnh liệt của người phụ nữ muôn đời.

– Câu thơ “Nỗi khát vọng tình yêu… ngực trẻ”: 

Tính từ “bồi hồi” bộc lộ trạng thái tâm hồn bất định, thể hiện rõ ràng những nét cảm xúc: có cái nôn nao, xao xuyến; có nỗi khắc khoải, da diết của tình yêu trường tồn muôn đời trong “ngực trẻ”.

Liên hệ tới tình yêu của tuổi trẻ với những con sóng của đại dương, khát vọng tình yêu là khát vọng đặc trưng muôn đời bất diệt của tuổi trẻ.

b) Băn khoăn, trăn trở về nguồn gốc của tình yêu

– Cụm từ “Không hiểu nổi mình”:  nói lên những băn khoăn, thắc mắc về biển cả, về tình yêu.

  • Điệp ngữ “em nghĩ về” cùng câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên” nhằm nhấn mạnh niềm khát khao, mong muốn tự nhận thức bản thân, người mình yêu và mong muốn nhận thức, lí giải nhưng lại không thể nào cắt nghĩa nổi của tình yêu.
  • Hai câu thơ “Em cũng không biết nữa” / “Khi nào ta yêu nhau” : Nói lên sự băn khoăn, trăn trở về khởi nguồn của tình yêu và bộc bạch tâm tình một cách hồn nhiên, chân thành, cách cắt nghĩa ấy đầy nữ tính, trực cảm của Xuân Quỳnh.

– Xuân Quỳnh tìm khởi nguồn của sóng, của tình yêu dựa vào quy luật của tự nhiên gợi lên sự trăn trở trước những bí ẩn của tình yêu và thời điểm bắt đầu của tình yêu.

  • Lí giải được cội nguồn của sóng: “Sóng bắt đầu từ gió”.
  • Nhưng “Gió bắt đầu từ đâu?” thì “Em cũng không biết nữa”.

Tình yêu đến một cách rất bất ngờ và tự nhiên không hề báo động trước.

Câu thơ “Em cũng không biết nữa” câu thơ nhẹ nhàng, như lời thủ thi giống như một cái lắc đầu nhè nhẹ, phân vân.

Câu hỏi tu từ “Khi nào ta yêu nhau” được đặt ra thể hiện sự băn khoăn về câu hỏi mà muôn đời không ai lí giải nổi.

c) Nỗi nhớ, lòng thủy chung một lòng sắt son của người con gái trong tình yêu

Khổ 5:

– Nghệ thuật tương phản được sử dụng gợi ra những phạm vi không gian khác nhau ở “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, phạm vi thời gian khác nhau trong thời điểm: “ngày” – “đêm”.

– Nghệ thuật nhân hóa được sử dụng trong câu: “ngày đêm không ngủ được”, diễn tả nỗi nhớ dạt dào, da diết, triền miên của sóng với bờ cũng là nỗi nhớ của người phụ nữ khi đang yêu.

– Người phụ nữ bày tỏ nỗi nhớ một cách trực tiếp, thẳng thắn, mạnh dạn và đầy chân thành “Lòng em nhớ đến anh”, câu thơ “Cả trong mơ còn thức” thể hiện nỗi nhớ như ăn sâu vào tiềm thức, luôn thường trực trong suy nghĩ.

Khổ 6:

– Nghệ thuật tương phản “xuôi – ngược”, cùng điệp ngữ “dẫu”, “vẫn”, “về” gợi tả hành trình của sóng ngoài biển lớn cũng giống như hành trình đi tìm tình yêu của người phụ nữ giữa cuộc đời.

– Lời thề thủy chung son sắt một lòng của người phụ nữ, niềm tin chờ đợi trong tình yêu, dù ở bất cứ đâu cũng “hướng về anh một phương”, dùng cả trái tim mình nghĩ về người mình yêu.

d) Khát vọng về một tình yêu vĩnh cửu, trường tồn

Khổ 7: 

– Câu thơCon nào chẳng tới bờ… Dù muôn vời cách trở”: Khẳng định quy luật vĩnh cửu của thiên nhiên cũng giống như “em”, dù bao khó khăn, thử thách vẫn luôn một lòng hướng đến “anh”.

Người phụ nữ hồn nhiên, tha thiết yêu đời luôn ấp ủ biết bao niềm hi vọng, niềm tin vào hạnh phúc tương lai, vào cái đích đến cuối cùng của một tình yêu lớn giống như con sóng dù đi đâu nhất định cũng sẽ “tới bờ”, “dù muôn vời cách trở”.

– Hai câu “Cuộc đời tuy dài thế / Năm tháng vẫn đi qua”: đem lại cảm giác cô đơn nhỏ bé trước cuộc đời, nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước sự vô hạn của thời gian.

– “Như biển kia… bay về xa”: cảm giác lo lắng, bất an trước cái sự đổi thay của lòng người giữa “muôn vời cách trở”. Nhưng đây còn là vượt lên cả những nỗi lo âu phấp phỏng ấy mà đặt niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh của tình yêu giống như mây có thể vượt qua biển rộng.

– Hai từ “Làm sao” diễn tả sự băn khoăn, khắc khoải, ước ao được hóa thân thành “trăm con sóng nhỏ” để muôn đời vỗ mãi vào bờ.

Đó là niềm khát khao của người phụ nữ muốn hòa mình vào sống trong “biển lớn tình yêu”, niềm khát khao hòa nhập tình yêu riêng tư nhỏ bé trong tình yêu chung rộng lớn.

C. Kết bài

Khái quát giá trị nghệ thuật của bài thơ: xây dựng thành công hình tượng “sóng” song hành cùng hình tượng “em”, ngôn từ, hình ảnh thơ trong sáng bình dị,…

Khái quát nội dung: qua hình tượng sóng nhà thơ đã diễn tả tình yêu thiết tha, nồng nàn của người phụ nữ, thể hiện quan niệm tình yêu mới mẻ, hiện đại đó là sự chủ động của người phụ nữ trong tình yêu nhưng vẫn không mất đi nét truyền thống.

Nêu lên cảm nhận của mình về bài thơ Sóng.

2. Sơ đồ tư duy phân tích bài Sóng

Sơ đồ tư duy phân tích bài Sóng
Sơ đồ tư duy phân tích bài Sóng
Sơ đồ tư duy sóng
Sơ đồ tư duy sóng

3. Bài văn mẫu phân tích bài thơ sóng của Xuân Quỳnh

Xuân Quỳnh là cây bút của hạnh phúc đời thường. Những sáng tác thơ ca của bà là tiếng lòng của một tâm hồn luôn luôn khao khát tình yêu, gắn bó với cuộc sống đời thường hàng ngày, trân trọng, nâng niu và chăm chút cho hạnh phúc giản dị đơn sơ. Xuân Quỳnh được mệnh danh là bà hoàng của thơ ca viết về chủ đề tình yêu. Rất nhiều những tác phẩm tiêu biểu đặc sắc của bà đều có chung chủ đề này, những có có lẽ đặc sắc hơn cả đó là bài thơ Sóng. Bởi bài thơ này nói lên được một tâm hồn khao khát có được niềm hạnh phúc trong tình yêu, một tình yêu vừa hồn nhiên chân thật, lại vừa mãnh liệt, sôi nổi của một trái tim phụ nữ.

Tình yêu là đề tài quen thuộc và là đề tài muôn thuở trong thi ca. Nhiều nhà thơ nổi tiếng đã viết về đề tài này với tất cả sự nồng nhiệt của một trái tim tuổi trẻ. Ta đã bắt gặp một Xuân Diệu nồng nàn, say đắm và khát khao dâng hiến cho tình yêu, một Nguyễn Bính luôn mơ màng tìm về tình yêu đồng nội, hay một Anh Thơ tha thiết nhưng thẹn thùng mang nét duyên con gái… nhưng chỉ đến Xuân Quỳnh, cái khát vọng rất đỗi đời thường, giản đơn của con người đó mới được bộc bạch, thổ lộ, mà thổ lộ một cách chân thành như chính cuộc đời của nhà thơ vậy: một thứ tình yêu vừa phong phú, phức tạp lại vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim phụ nữ luôn tràn đầy những rạo rực, khát khao yêu đương.

Hình tượng Sóng trong bài thơ mang hình ảnh ẩn dụ. Nó là sự hóa thân của cái tôi trữ tình mang đầy mơ mộng của thi nhân. Sóng và em như hòa chung tuy hai mà một, có lúc thì phân đôi rạch ròi để soi chiếu vào nhau làm nổi bật sự tương đồng, có lúc lại hòa chung vào nhau để tạo nên âm vang cộng hưởng. Và có thể nói qua hình tượng sóng đó, nữ thi sĩ Xuân Quỳnh đã bày tỏ một tình yêu dạt dào, mênh mông và một khát vọng muôn đời về tình yêu đôi lứa.

Mở đầu bài thơ  những câu thơ mang trạng thái tâm lý đặc biệt của một tâm hồn đang khao khát được yêu đương, đang tìm đến một tình yêu rộng lớn hơn. Nhà thơ đã diễn tả thật cụ thể cái trạng thái khác thường, vừa phong phú lại vừa phức tạp trong một trái tim đang cồn cào khao khát tình yêu. Tính khí bất thường của người con gái đang yêu, cũng như sóng vậy, vốn mang trong mình nhiều trạng thái đối cực như: “Dữ dội và dịu êm” / “Ồn ào và lặng lẽ”… Cũng như sóng, với một người con gái đang yêu,  trái tim họ không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp mà luôn muốn vươn tới cái lớn lao để có thể đồng cảm, đồng điệu với mình “Sông không hiểu nổi mình” nên “ Sóng tìm ra tận bể”. Có thể thấy ngay trong những câu thơ đầu tiên này ta đã thấy một nét mới mẻ trong quan niệm về tình yêu của Xuân Quỳnh. Người con gái luôn khao khát yêu đương nhưng không còn nhẫn nhục, cam chịu nữa. Nếu như “Sông không hiểu nổi mình” nữa thì sóng sẽ dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp, nhỏ bé đó để “tìm ra tận bể”, đến với cái rộng lớn, bao dung hơn. Thật là mạnh dạn và cũng thật quyết liệt !

Nỗi khát vọng về tình yêu xôn xao, rạo rực trong trái tim mỗi con người, trong quan niệm của Xuân Quỳnh, đó chính là khát vọng muôn đời của nhân loại mà mãnh liệt nhất là của tuổi trẻ. Nó cũng như sóng vậy, mãi mãi trường tồn, bất diệt và vĩnh hằng với thời gian. Từ ngàn xưa, con người ta đã đến với tình yêu và mãi mãi vẫn cứ đến với tình yêu. Với con người, tình yêu bao giờ cũng là thứ gì đó khiến con người ta khát vọng bồi hồi:

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày nay vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Khi tình yêu đến, như một trạng thái tâm lý tự nhiên và thường tình, người ta sẽ luôn có những thắc mắc và nhu cầu tự tìm hiểu, phân tích. Nhưng tình yêu nó là một hiện tượng tâm lý khác thường, đầy bí ẩn mà không thể giải quyết được bằng những lý lẽ thông thường, làm sao có thể giải đáp, lý giải được câu hỏi về nguồn cội của tình yêu, về thời điểm bắt đầu của một tình yêu. Cái điều mà trước đó Xuân Diệu đã từng băn khoăn “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?” thì nay một lần nữa Xuân Quỳnh cũng bộc bạch một cách hồn nhiên, ngây thơ thật dễ thương. Tình yêu nó cũng như sóng biển, như gió trời vậy thôi, làm sao ta có thể hiểu hết được. Nó cũng tự nhiên, cũng khó hiểu và nhiều bất ngờ như tự nhiên vậy:

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau”

Tình yêu thường gắn liền với nỗi nhớ nhung khi xa cách. Nỗi nhớ tha thiết của một trái tim đang yêu được nhà thơ Xuân Quỳnh diễn tả thật mãnh liệt. Một nỗi nhớ thường trực ngay cả khi thức, cả khi ngủ, nó bao trùm lên cả không gian mênh mông. Một nỗi nhớ cồn cào, da diết, chẳng thể nào yên mà cũng chẳng thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn, dào dạt, mãnh liệt như những đợt sóng biển triền miên, vô hồi, vô tận. Nhịp thơ trong suốt cả bài thơ là nhịp sóng, nhưng rõ nét nhất, dào dạt, hăm hở, náo nức và mãnh liệt nhất là trong đoạn thơ này:

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Hai câu thơ trên với hình thức lặp cấu trúc hòa quyện cùng với nghệ thuật đối lập “dưới lòng sâu” và “trên mặt nước” tạo nên sự trùng điệp của những con sóng với nhiều những dạng thức khác nhau. Có con sóng gầm gào, dữ dội trên mặt đại dương nhưng cũng có con sóng cuộn trào âm thầm trong lòng biển cả. Nhì là vậy nhưng con sóng ngầm còn mãnh liệt, dữ dội hơn cả con sóng trên mặt nước. Cả hai kết hợp nhịp nhàng với nhau làm nên sự đa dạng của sóng biển. Sóng là em mà em cũng là sóng. Cũng như sóng kia, tâm hồn em cũng vô vàn những dòng tâm trạng phức tạp khó hiểu. Lúc lặng lẽ, êm đềm, dịu êm khi nồng nàn dữ dội, mãnh liệt nhưng dù thế nào đi nữa, em vẫn mãi là em, vẫn mãi ấp ủ trong lòng một nỗi nhớ thương không dứt. Cũng như con sóng kia thôi, dù dịu êm hay dữ dội thì em cũng nhớ anh màNgày đêm không ngủ được”

Xuân Quỳnh đã vô cùng tinh tế khi mượn một hình tượng rất động là “sóng” để diễn tả nỗi niềm của người phụ nữ khi đang yêu. Sóng thì muôn đời vẫn thế, có bao giờ thôi vỗ sóng đâu, lúc nào mà chẳng cồn cào, có lúc nào thôi ngừng hành trình đến với bờ dù có muôn vàn cách trở. Sóng chẳng còn là sóng nếu nó tĩnh yên, lặng lẽ. Vì vậy mà sóng đã được Xuân Quỳnh lựa chọn để diễn tả bằng một từ ngữ rất sáng tạo “không ngủ được”. Sóng là vậy, dù dữ dội trên mặt biển hay lặng yên dưới lòng đại dương thì ngàn đời nó vẫn khát khao tìm về với bến bờ tĩnh tại. Chưa đến được bờ thì vẫn nhớ thương, thương nhớ, vẫn thao thức một nỗi niềm. Vì nhớ bờ nên con sóng đã hành trình vượt qua cả không gian bao la và thời gian xa thẳm. Nó đã bất chấp cả thời gian “ngày đêm không ngủ được” để quyết tâm một lòng hướng vào bờ cho thỏa nỗi niềm mong nhớ.

Và nếu sóng nhớ bờ thì em cũng nhớ anh. Đó cũng chính là quy luật của tình yêu.

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Chữ “lòng” được Xuân Quỳnh sử dụng một cách rất tinh tế. Lòng là nơi sâu kín nhất của tâm hồn con người, nơi chứa những bí mật thẳm sâu của tình yêu và nỗi nhớ. Khi Xuân Quỳnh nói “lòng em nhớ” có nghĩa là bà đã đem hết tất cả gan ruột của mình để gửi về người mình yêu. Không chỉ dừng lại trong thời gian được ý thức mà nỗi nhớ còn gắn với tiềm thức – thời gian trong mơ. Vị ngọt ngào mê đắm của tình yêu lan tỏa trong cái cách nói đầy nghịch lý “cả trong mơ còn thức”.

Điểm sáng của nghệ thuật trong bài thơ được lóe lên trong câu thơ “cả trong mơ còn thức”. Nó làm đảo lộn nhịp sống bởi tình yêu luôn là thứ làm cho con người ta khó thức ngủ theo giấc giờ sinh hoạt điều độ. Nỗi nhớ không chỉ là làm lòng em “bổi hổi bồi hồi, như đứng đống lửa như ngồi trong than” trong ca dao mà nó còn làm cho em nhớ nhung, thao thức ngay cả trong những giấc ngủ. Có thể nói, với câu thơ ấy, Xuân Quỳnh đã bộc lộ được tài năng vượt bậc trong thi ca hiện đại Việt Nam.

Sóng và em như hòa quyện, như quấn vào nhau. Em lặng đi để sóng có thể trào lên. Nhưng sóng cũng là em, sóng trào lên mang theo đó lớp lớp tâm tình của em:

Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam”

Thế giới của Anh và Em chẳng giới hạn chiều dài Nam – Bắc, cũng chẳng khoanh vùng địa bàn mà dường như nơi nào cũng có nỗi nhớ thường trực của tình yêu vĩnh cửu. Từ xưa đến nay người ta vẫn thường nói là “Xuôi Nam, ngược Bắc” nhưng với Xuân Quỳnh thì bà lại nói “Xuôi Bắc, ngược Nam” – một cách nói ngược. Phải chăng tình yêu kia đã làm cho con người bị đảo lộn về phương hướng ? Nhưng có một phương mà dù thế nào em cũng không thể lẫn lộn, không thể nào nguôi nhớ đó chính là phương anh:

“Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương

Thế mới biết tình yêu của Xuan Quỳnh nồng nàn, mãnh liệt dường nào. Hướng về anh thì có thể thay đổi được nhưng với lời khẳng định chắc nịch rằng “một phương” thì nơi em hướng về là bất di bất dịch. Anh đã trở thành một “hệ quy chiếu” của đời em. Từ đó nhà thơ đã nói đến nỗi nhớ bất chấp khoảng cách, thời gian, vạn vật, tình yêu là sự gặp gỡ, sự đồng điệu giữa hai tâm hồn không có giới hạn. 

Nếu như những khổ thơ trước Xuân Quỳnh nói về niềm vui sướng dào dạt, những nỗi nhung nhớ giận hờn thì đoạn thơ này bà lại thể hiện những nỗi băn khoăn, lo lắng. Đó cũng chính là trực cảm của tình yêu.

Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào cũng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Cụm từ “Ở ngoài kia” cho ta mường tượng ra hình ảnh cánh tay Xuân Quỳnh mềm mại đang chỉ về khơi xa nơi có trăm ngàn con sóng ngày đêm không biết mệt mỏi đang vượt qua giới hạn của không gian thăm thẳm với muôn vàn cách trở để hướng vào bờ ôm ấp nỗi yêu thương. Cũng như “em” mong muốn được gần bên anh, được hòa nhịp vào trong tình yêu đôi ta. Tình yêu của người con gái thật cháy bỏng, mãnh liệt, nồng nàn. Sóng dù ở nơi xa vời cách trở vẫn tìm được tới bờ như tìm về với nguồn cội yêu thương, cũng như anh và em sẽ vượt qua hết mọi khó khăn, thử thách để đến với nhau, để sống trong niềm hạnh phúc trọn vẹn của lứa đôi.

Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Qua khổ thơ trên Xuân Quỳnh dường như đã phần nào cho người đọc nhận thức rõ về những dự cảm và nỗi băn khoăn của bà. Những cụm từ “tuy dài thế” “vẫn đi qua”, “dẫu rộng” trong đó như chứa đựng ít nhiều nỗi âu lo. Tuy là thế nhà thơ vẫn một lòng tin tưởng, tin tưởng ở tấm lòng nhân hậu và tình yêu chân thành sâu sắc của mình sẽ vượt qua được tất cả như áng mây kia như năm tháng kia. Có thể nói Xuân Quỳnh yêu thương tha thiết, mãnh liệt như vây nhưng cũng rất tỉnh táo để nhận thức dự cảm về những trắc trở, thử thách trong tình yêu; đồng thời cũng luôn tin tưởng vào sức mạnh tình yêu sẽ giúp người phụ nữ vượt qua mọi thử thách, gian nan để đến với bến bờ hạnh phúc. Vì vậy, sóng sẽ đến bờ, năm tháng sẽ trôi qua thời gian dài đằng đẵng và đám mây nhỏ bé ấy sẽ vượt qua biển rộng mênh mông để bay về xa. Một loạt những hình ảnh thơ ẩn dụ được bố trí thành một hệ thống tương phản, đối lập để về những dự cảm tỉnh táo, đúng đắn và niềm tin mãnh liệt của nhà thơ vào sức mạnh to lớn của tình yêu.

Yêu thương mãnh liệt nhưng thật cao thượng, vị tha. Nhân vật trữ tình khao khát được hòa tình yêu con sóng nhỏ của mình vào với tình yêu bao la, rộng lớn của biển rộng –– để sống hết mình trong tình yêu và để tình yêu riêng tư hoá thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thuở:

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.”

Cuộc đời là biển lớn tình yêu, là kết tinh vị mặn ân tình, được tạo lên và hòa lẫn cùng hàng trăm con sóng nhỏ. Trong quan niệm của nhà thơ, số phận một cá nhân không thể nào tách khỏi cộng đồng. Khi con sóng tan ra thành hàng ngàn những bọt nước nhỏ sẽ được ở lại với biển khơi mãi mãi, sẽ chẳng còn những đau khổ, những lo âu, bồn chồn. Đó cũng là ước muốn, là khao khát của người con gái mong ước được sống với tình yêu, với người mà mình yêu thương trọn đời trọn kiếp. Nhà thơ đã mượn nét tương đồng của con sóng để diễn tả nội tâm của người con gái trong tình yêu điều đó giúp người đọc dễ hình dung ra và có những liên tưởng thú vị. 

Bài thơ này được Xuân Quỳnh viết vào những năm 1967, khi cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam đang trong vào giai đoạn ác liệt, khi thanh niên trai gái đang ào ào ra trận “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, hay khi sân ga, bến nước, sân đình diễn ra những cuộc chia ly nhuốm màu máu đỏ. Cho nên có đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh lúc bấy giờ ta mới càng thấy rõ nỗi khát khao to lớn của người con gái trong tình yêu.

Tóm lại, bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh là bài thơ mang ý nghĩa to lớn về nội dung và giàu tính nghệ thuật. Thành công nhất của bài thơ dó là nhờ vào thủ pháp nghệ thuật nhân hóa, đối lập ẩn, dụ, so sánh nhất là ở thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu. Nhịp điệu của sóng cũng là nhịp điệu của tâm hồn. Đọc xong bài thơ “Sóng” ta càng thấy ngưỡng mộ hơn người phụ nữ Việt Nam, những con người mà luôn thuỷ chung, luôn sống hết mình vì một tình yêu bất diệt. Xuân Quỳnh quả xứng đáng là một thi sĩ của tình yêu lứa đôi, bà đã góp phần làm phong phú hơn cho nền thơ ca nước nhà.

Mong rằng với bài phân tích Sóng – Xuân Quỳnh đầy đủ, chi tiết như trên mà Butbi đã chia sẻ sẽ giúp các bạn phần nào cảm nhận được ý thơ, những nỗi niềm mà tác giả gửi gắm trong từng vần thơ.

Tham khảo thêm: