“Chí Phèo” – kiệt tác của văn học Việt Nam – là một tác phẩm quan trọng trong chương trình Ngữ văn 11. Tuy nhiên, phân tích sâu về Chí Phèo không phải là điều dễ dàng với Teen2k1. Cùng xem các thầy cô chỉ cách học “Chí Phèo” đúng đắn nhất nhé!

1. Chí Phèo và lối học truyền thống

Thông thường, khi học tác phẩm Chí Phèo của nhà văn Nam Cao, học sinh lớp 11 sẽ bám theo mạch phân tích mà lập luận cuối cùng nhấn mạnh đến sự tàn bạo của xã hội thực dân nửa phong kiến và cường hào ác bá.

Thay vì phân tích “Chí Phèo” theo lối mòn cũ, cô Nguyễn Thúy Anh, giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An) cho rằng: “Đây là một trong những tác phẩm văn học vượt qua những vấn đề mang tính chất tư tưởng chính trị đơn thuần và hướng đến tầm nhân văn lớn hơn“. Bởi vậy, HOCMAI đảm bảo với các bạn rằng, vẫn còn nhiều hơn nữa những cách tiếp cận khác giúp các bạn học sinh thấu hiểu và cảm nhận tốt hơn về tác phẩm.

2. Chí Phèo – học thế nào cho hiệu quả?

Theo cô Nguyễn Thúy Anh, học sinh nên phân tích “Chí Phèo” dựa trên góc nhìn môi trường tác động đến nhân cách con người. Teen 2k1 sẽ đi sâu vào bi kịch tinh thần của nhân vật khi rơi vào tận cùng của sự tăm tối. Trong bối cảnh như vậy, các bạn cần thấy được rằng Chí Phèo vẫn khao khát hướng thiện, vẫn cố vùng vẫy để đi lên.

“Đừng nghĩ văn của Nam Cao để phản ánh xã hội mà ông còn gửi gắm rất nhiều những triết lý sống trong đó. Và những triết lý sống đó mang tính chất của nhân loại, chạm đến mọi giá trị ở mọi thời đại chứ không chỉ dừng lại ở một thời điểm, một giai cấp nào của lịch sử” – cô Thúy Anh chia sẻ.

Hướng cho học sinh thấy được tài năng của tác giả khi tìm đến những nẻo khuất lấp, sâu thẳm tận cùng trong tâm hồn của mỗi con người là cách mà cô Thúy Anh đang thực hiện.

Với thầy Huỳnh Văn Thế, giáo viên Ngữ văn Trường THPT Măng Thít (Vĩnh Long), khi phân tích mặt tha hóa – quỷ dữ, học sinh phải nhìn thấy sự tác động của hoàn cảnh xã hội từ những người như bà Ba, bá Kiến, từ nhà tù thực dân… Chí Phèo không phải cá biệt mà điển hình, đại diện tiêu biểu cho kiểu nông dân tha hóa, con người tha hóa. Nhưng sự tha hóa này không thể đổ lỗi hết cho hoàn cảnh mà ở ngay chính bản thân Chí Phèo nữa.

Theo thầy Thế, khi tiếp cận tác phẩm Chí Phèo, giáo viên phải giúp học sinh thấy sự đấu tranh vươn lên, khát vọng vươn lên, khát vọng hoàn lương của Chí.

Cô Phan Thị Cúc, Trung tâm Giáo dục phổ thông, Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM đưa ra một gợi ý khác dành cho teen 2k1, đó là bám sát khía cạnh vẻ đẹp tình người của Thị Nở dành cho Chí Phèo. Từ đó các bạn thấy được ở nhân vật này phẩm chất “tốt gỗ hơn tốt nước sơn. Kết hợp với hoàn cảnh ra đời, bối cảnh xã hội tác động như thế nào tới tác phẩm, teen có thể làm nổi bật giá trị nhân đạo, trong đó nổi bật nhất là tình người trong tác phẩm.

3. Muốn hiểu tác phẩm chí Phèo, đừng chỉ học trong sách vở

Học trong sách giáo khoa chưa thể nào là đủ được nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về tác phẩm. Bộ phim “Làng Vũ Đại ngày ấy” (dù không hoàn toàn giống với nguyên tác của nhà văn Nam Cao) sẽ cho teen một cái nhìn toàn cảnh về cuộc sống nông thôn Bắc Bộ. Xem phim còn giúp teen có cơ hội được quan sát đặc điểm về con người, trang phục,…trong thời đại mà Chí Phèo đã sống.

Ngoài phim, teen còn dễ dàng tìm kiếm trên mạng những tấm hình liên quan đến chủ đề Chí Phèo. Từ những bộ ảnh trắng đen cho đến ảnh  màu mới được thể hiện trong thời gian gần đây, kênh hình là một công cụ hiệu quả để kích thích trí tưởng tượng và sẽ hỗ trợ teen rất nhiều nếu các bạn gặp phải dạng đề phân tích nhân vật.