Trong bài viết này, BUTBI sẽ hướng dẫn các bạn học sinh chuẩn bị Soạn bài Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây – trang 95 sách Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo tập 1. 

Bài viết Tham khảo thêm:

• Soạn bài Lý ngựa ô ở hai vùng đất
• Soạn bài Thực hành tiếng việt trang 90
• Soạn bài Viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ

I –  Tìm hiểu tác phẩm Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây

1. Tóm tắt Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây

Bài báo cung cấp thông tin cho người đọc về những nét đặc sắc của chợ nổi miền Tây. Tác giả đã kể về các khu chợ nổi tiếng, những cách chào bán độc đáo và kỉ niệm, dư âm khó quên khi đi chợ nổi. Đây là trải nghiệm đáng nhớ mà ai cũng nên thử.

2. Nội dung chính văn bản Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây

Bài báo giới thiệu về chợ nổi – Nét đẹp văn hóa thường gặp mối khi du khách đến với đồng bằng sông Cửu Long. Bài báo tập trung với những đặc điểm riêng tại chợ nổi, những cách rao hàng và cảm xúc của du khách khi đến thăm chợ nổi đồng bằng sông Cửu Long.

3. Bố cục văn bản Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây

Bài báo có bố cục gồm 4 phần:

• Phần 1: Từ đầu → “đặc trưng của mình”: Giới thiệu khái quát về nội dung bài báo.
• Phần 2: Tiếp theo → “và khắp cả nước: Những khu chợ sầm uất ở trên sông
• Phần 3: Tiếp theo → “lảnh lót, thiết tha!”: Những cách rao mời hàng hóa độc đáo
• Phần 4: Đoạn còn lại: Dư âm của chợ nổi

4. Tác giả – Tác phẩm

a) Tác giả 

– Nhóm biên soạn tổng hợp

b) Tác phẩm

– Thể loại: Báo chí

– Phương thức biểu đạt: Thuyết minh

– Xuất xứ: Văn bản trên được nhóm biên soạn tổng hợp từ “Chợ nổi đồng bằng sông Cửu Long” của tác giả Nhâm Hùng. NXB Trẻ năm 2009, trang 36-55 và Chợ Nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây của Đài Truyền hình Cần Thơ.

– Giá trị nội dung:

• Văn bản cung cấp những thông tin về chợ nổi – Hình thức buôn bán độc đáo mới lạ thú vị của người dân miền Tây cho người đọc, đồng thời cũng thể hiện vai trò quan trọng của chợ nổi trong việc bảo tồn, lưu giữ và phát huy văn hóa miền Tây.
• Qua văn hóa buôn bán ở chợ nổi, phần nào cho thấy hình ảnh con người miền Tây dễ mến, hiền lành, chất phác, đôn hậu và hiếu khách
• Thể hiện sự yêu mến của tác giả đối với nét văn hóa độc đáo của dân tộc và con người miền Tây, đồng thời như một lời mời gọi, khuyến khích mọi người đến du lịch và thử đi chợ trên sông cùng với bà con sông nước.

– Giá trị nghệ thuật:

• Văn bản có sử dụng kết hợp cùng phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (hình ảnh)
• Kết hợp giữa phương thức thuyết minh tự sự và miêu tả
• Ngôn từ rõ ràng, mạch lạc

Soạn bài Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây – SGK Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo tập 1

Câu 1 (Trang 95, SGK Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo – Tập 1)

Điền vào bảng tổng hợp bên dưới những đặc điểm của văn bản thông tin được thể hiện qua văn bản “Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây” (làm vào vở):

Lời giải chi tiết:

Yếu tố được sử dụng	Có/không	Một vài bằng chứng (nếu như văn bản có sử dụng)	Tác dụng
Nhan đề	Có	Chợ Nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây.	Nêu chủ đề chính của văn bản.
Đề mục	Có	1. Những khu chợ sầm uất trên sông. 2. Những cách rao mời độc đáo. 3. Dư âm chợ nổi.	Phân rõ nội dung của văn bản thành từng ý chính để thông tin được đầy đủ và cụ thể.
Trích dẫn	Có	Ai ăn chè đậu đen, nước dừa đường cát hôn…?  Ai ăn bánh giò hôn…?	Trích dẫn đúng với ngôn ngữ địa phương của người dân miền Tây.
Địa danh	Có	Cái Bè (Tiền Giang), chợ nổi Ngã Năm (Thạnh Trị – Sóc Trăng), chợ nổi Cái Răng,…	Đưa thêm thông tin
Yếu tố miêu tả	Có	Đã đi chợ nổi, khó mà quên được âm thanh ồn ào đặc trưng của chợ: Tiếng tành tạch của ghe xuồng lúc rẽ sóng, tiếng mặc cả, tiếng mời chào, í ới gọi nhau thật hối hả,…	Làm cho thông tin cung cấp thêm phần hấp dẫn và sinh động
Yếu tố biểu cảm	Có	Nghe sao mà lảnh lót, thiết tha	Diễn tả cảm xúc của người viết.
Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ	Có	Hình minh họa 1 và 2	Làm rõ lời thuyết minh ở trong văn bản.

 

Câu 2 (Trang 95, SGK Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo – Tập 1)

Nêu một số hình ảnh và chi tiết cho thấy cách mua bán, giao thương thú vị, độc đáo trên chợ nổi.

Lời giải chi tiết:

– Hình ảnh:

– Chi tiết:

• Người buôn bán họp nhóm bằng xuồng, người đi mua hàng bằng xuồng, ghe.
• Rao hàng bằng cây bẹo dựng đứng ở trên xuồng nhìn như những cột ăng-ten di Chế ra cách để ”bẹo” hàng băng âm thanh lạ tai của các chiếc kèn: Có kèn đạp băng chân, có kèn bấm bằng tay.
• Tiếng rao: Ai ăn chè đậu đen, nước dừa đường cát hôn,…

Câu 3 (Trang 95, SGK Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo – Tập 1)

Nhận xét về tác dụng minh họa của những tấm ảnh (Hình 1, Hình 2) trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

Hình minh họa ở trong bài giữ vai trò quan trọng, giúp cụ thể hóa lời thuyết minh trong văn bản ⇒ Giúp văn bản trở nên hấp dẫn và có tính thuyết phục hơn.

Câu 4 (Trang 95, SGK Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo – Tập 1)

Sau khi đọc văn bản trên, bạn có suy nghĩ như thế nào về vai trò của chợ nổi đối với đời sống của con người miền Tây?

Lời giải chi tiết:

Sau khi đọc xong văn bản trên, em thấy rằng chợ nổi đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người miền Tây. Bởi đây là một trong những hoạt động giao thương, buôn bán quan trọng, giúp người dân cải thiện đời sống và còn biểu hiện cho tính cách, cuộc sống, một nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.

 

Trên đây là bài hướng dẫn chi tiết soạn bài Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây trong chương trình Ngữ văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo. Các bạn hãy tham khảo thật kỹ và chuẩn bị thật tốt bài soạn sắp tới nhé!